CEVAP:

Çalışmaya İlişkin Temel Haklar ve İlkeler İle İzlenmesi UÇÖ Bildirgesi, 18 Haziran 1998’de kabul edildi. Bildirge, UÇÖ’nün Soğuk Savaş sonrasında, özellikle 1994’ü izleyen yıllarda çeşitli organları çerçevesinde sürdürdüğü ekonominin ve ticaretin küreselleşmesine, yarattığı olumsuz sosyal sonuçlara verdiği bir yanıttır. Ekonomik küreselleşmenin, asgari bir sosyal kurallar temeline dayanması, ekonomik büyüme ile sosyal ilerleme arasında bağ kurulması ve ekonomik gelişmeye sosyal gelişmenin de eşlik etmesi gerektiği düşüncesinin sonucudur. Küreselleşmenin derinleştirdiği sosyal adaletsizlik ve eşitsizliklere karşı çıkmanın önkoşulu, UÇÖ sözleşmelerinden kimilerinin uygulanmasını sağlamak ve yaygınlaştırmaktır.

Yeni bir “pragmatik” kural üretme etkinliğinin başlangıcı olduğu belirtilen (Louis, 2011: 49) Bildirge, anayasayı değiştirme ve üye devletlere yeni yükümlülükler dayatma amacı taşımaz. Asıl olarak, 8 temel insan hakları sözleşmesine ilişkin denetimi güçlendirmeyi, onaydan bağımsız ve raporlar temeline dayalı olarak işletilecek yeni (üçüncü kuşak) bir izleme sistemi kurulmasını amaçlar. 1998 Bildirgesi, gelişmişlik düzeyi ne olursa olsun, üye devletlerin tümünün uymak ve uygulamak zorunda oldukları temel insan haklarını güvenceye alan sözleşme ve tavsiyeleri dört başlıkta topladı.

8 sözleşme dışında kalan sözleşmeleri “ikincil konuma” düşürerek ve sonuçta çifte standart bir kural düzeni yaratarak UÇÖ kurallar düzeninin birliğinde gedik açtığı belirtilip eleştirilen (Louis, 2011: 56) 1998 Bildirgesi, Giriş ile 5 maddelik metin ve izlenmesi ile ilgili Ek olmak üzere üç bölümden oluşuyor.

1998 Bildirgesi’nde yapılan düzenlemeler özetle şöyledir: Devletler ile UÇÖ arasında üyelik ilişkisinin kurulmasıyla Anayasa’daki ilkeler ve amaçlarla ilgili yükümlülükler doğar. Bu ilkeler de, temel insan haklarıyla ilgili sözleşmelerde ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Tüm üyeler, bu sözleşmeleri onaylamamış olsa da, yalnızca Örgüt’e üye olmaları nedeniyle, temel haklarla ilgili ilkelere saygı göstermek, onları geliştirmek ve gerçekleştirmekle yükümlüdür. Örgüt ise, şu üç konuda üyelerine yardım edecektir:
• Temel sözleşmelerin onaylanması ve uygulanmasını geliştirmeye yönelik teknik işbirliği ve danışsal hizmetler sunma;
• Bu sözleşmelerin tümünü ya da kimilerini henüz onaylayacak durumda bulunmayan üyelerine, anılan sözleşmelere konu olan temel haklarla ilgili ilkelere saygı gösterme, onları geliştirme ve gerçekleştirme çabalarında yardım etme;
• Üyelerine, ekonomik ve sosyal gelişmeye elverişli bir ortam yaratma çabalarında yardım etme.
1998 Bildirgesi, öngördüğü kuralların yaşama geçirilmesi amacıyla öngördüğü izleme mekanizmasının özendirici, güvenilir ve etkili bir mekanizma olarak işlerliğe konulmasını öngörür.