SORU: Carnap’ın hayatı hakkında bilgi veriniz!
CEVAP: Rudolf Carnap, Batı Almanya’da 1891 yılında doğdu. Barmen Gymnasium’unda orta öğrenimini tamamladı ve 1910-1914 yılları arasında Jena Üniversitesi’nde fizik okudu. Bu dönemde Kant’ın “Kritik der Reinen Vernunft” adlı başyapıtını okuduğu bir ders aldı. Ayrıca Gottlob Frege’nin bazı derslerine devam etti. Birinci Dünya Savaşı’nda üç yıl askerlik yaptı ve 1917- 1918 yıllarında Berlin Üniversitesi’nde fizik okumak üzere ordudan izin aldı. O sırada Albert Einstein da aynı bölüme professor olarak yeni atanmıştı. Carnap daha sonra Jena Üniversitesi’ne geçti ve uzay ve zamana ilişkin aksiyomatik bir dizgeyi savunduğu bir tez yazdı. Tezi fizik bölümü fazla felsefî, felsefe bölümü de fizikle ilgili bulunca felsefe bölümünden Bruno Bauch’un gözetiminde Kantçı görüşlere daha yakın yeni bir tez yazdı. Bu tez 1922 yılında Kant Studien’in bir ek sayısında “Uzay” başlığı ile yayımlandı. Carnap 1921 yılında Russell ile Principia Mathematica ile ilgili olarak mektuplaştı. 1924 ve 1925 yıllarında Edmund Husserl’in bazı seminerlerine devam etti. 1926 yılından itibaren Viyana Üniversitesi’nde akademik çalışmalarına başladı. Bir yandan da Viyana Çevresi ile temas etti ve düzenli toplantılara katıldı. 1929 yılında Otto Hahn ve Otto Neurath ile birlikte Viyana Çevresi’nin Bildirisi’ni kaleme aldı. Aynı yıl Hans Reicehenbach’la birlikte Erkenntnis dergisini çıkarmaya başladı. 1928 yılında iki kitap yayımladı: ”Dünyanın Mantıksal Yapısı” ve “Felsefenin Sözde Sorunları”. Carnap, ”Dünyanın Mantıksal Yapısı”nda bilimsel terimleri görüngüsel terimler cinsinden tanımlayacağı biçimsel bir dizge geliştirmeye çalıştı. Söz konusu biçimsel dizge, ikili bir yüklem olan “benzerlik ”e dayanıyordu. Eğer iki birey birbirine benzer ise söz konusu ikili yüklem sağlanmış oluyordu. Çalışma, ayrıca Principia Mathematica’da geliştirilen mantıktan da azamî ölçüde yararlanıyordu. Ancak Carnap elde ettiği sonuçtan kendisi de tatmin olmadı ve projeyi ileriki yıllarda geliştirmeye çalışmadı. (Hatta 1967 yılına kadar İngilizce’ye çevrilmesine dahi izin vermedi.) Felsefenin Sözde Sorunları’nda ise pek çok felsefî sorunun aslında anlamsız olduğunu, çünkü dilin yanlış kullanımından kaynaklandığını savundu.1930 yılının şubat ayında Polonyalı mantıkçı ve matematikçi Alfred Tarski Viyana’da dersler Verdi. Carnap, Tarski’nin çalışmalarından etkilendi ve Tarski’nin doğruluğun tanımlanmasına ilişkin yaklaşımını kendi felsefî projesine eklemlemeye çalıştı. 1931 yılında öğrenim dili Almanca olan Prag Üniversitesi’nde profesör olarak göreve başladı. Kendisinin en tanınmış eseri olan “Dilin Mantıksal Dizimbilimi”ni burada kaleme aldı ve 1934’te yayımladı. Tarihsel açıdan ilginç karşılaşmalardan birisi de Carnap ile Quine’ın Prag’da bir araya gelmeleridir. Bir bursla Avrupa’da bulunan Quine, Prag’da Carnap ile tanıştı ve Carnap’ın çalışmaları hakkında kendisi ile konuşma olanağı buldu. Felsefî yaklaşımları birbirlerinden kökten bir biçimde farklılaşsa da bu iki felsefeci arasında Prag’da kurulan karşılıklı saygıya dayalı ilişki yaşamları boyu devam etti. Carnap, Nazizim’in yükselişe geçmesi üzerine kendi sosyalist ve pasifist görüşleri nedeniyle kendisini tehdit altında hissetti ve 1935 yılında ABD’ye göç etti. 1941’den itibaren de bu ülkenin vatandaşı oldu. 1936- 1952 yılları arasında Chicago Üniversitesi’nde felsefe profesörü olarak görev yaptı. Quine’ın daveti ve aracılığıyla 1939-1941 yılları arasında Harvard Üniversitesi’nde bulundu. Aynı yıllarda orada bulunan Alfred Tarski ile yeniden temas etme olanağı buldu. Şikago’da bulunduğu yıllarda Carnap anlambilim, kiplikler mantığı, olasılık ve tümevarım mantığı üzerine kitaplar yazdı. 1954 yılından itibaren UCLA’de (Los Angeles’teki Kaliforniya Üniversitesi) göreve başladı. Carnap iki kez evlendi ve ilk evliliğinden dört çocuk sahibi oldu. 1970 yılında hayata veda eden Carnap’ın termodinamik, tümevarım mantığı ve olasılık ile ilgili üç eseri ölümünden sonra yayımlandı.
