HADİS TARİHİ VE USULÜ Dersi TEMEL HADİS KAYNAKLARI ÜZERİNE YAPILAN ÇALIŞMALAR soru detayı:

CEVAP:

Süyûtî (ö. 911/1505) önce başta Kütüb-i sitte olmak üzere yetmiş bir hadis kitabındaki bütün hadisleri bir araya getirmek üzere Cem’u’l-cevâmi’ni daha sonra da el-Câmiu’s-sağîr isimli eserini telif etmiştir.
Cem’ul-cevâmi’ Süyûtî’nin bütün hadisleri toplamak üzere kaleme aldığı eserdir. Fakat bu eseri tamamlayamadan vefat etmiştir. Câmiu’l-Kebîr diye de anılır. İki bölüm halinde tertip edilen eserin birinci bölümünde kavlî hadisler alfabetik olarak sıralanmaktadır. İkinci bölümde ise filî veya kavlîfiilî hadisler bulunmaktadır. Bu kısım aşere-i mübeşşereden başlamak üzere diğer sahâbîlerin adına göre alfabetiktir. Her hadisten sonra onu rivâyet eden sahâbîlerin adları verilmektedir. Eserin kaynaklarının bir kısmı günümüze ulaşmamıştır. Bu sebeple Cem’ul-cevâmi’ aynı zamanda büyük bir kültür mirasını bütünüyle kaybolmaktan kurtarmıştır. Süyûtî’nin amacı ulaşabildiği bütün hadisleri toplamak olduğu için eserde birçok zayıf, hatta mevzû rivâyetler de bulunmaktadır. Mecmau’l-buhûsi’l-İslâmiyye (Ezher) tarafından kurulan üç kişilik bir komisyon tarafından neşrine başlanmış IV. Cildi 1992’de yayımlanmıştır.

el-Câmiu’s-sağîr min hadîsi’l-beşîri’n-nezîr Süyûtî’nin tamamlayamadığı Cem’ul-cevâmi’ adlı kitabından kısa hadisleri seçmek suretiyle meydana getirdiği bir çeşit muhtasardır. Câmiu’s-sağîr alfabetik olup hadisler genellikle kelimenin ilk harfine göre sıralanmıştır. Hadislerin isnadı zikredilmemiştir. Eser genellikle bir veya birkaç cümlelik kısa hadislerden meydana gelmektedir. Eserde ahkâm hadisleri yok denecek kadar azdır. Hadislerin kimler tarafından rivâyet edildiği ve hangi kaynaklarda yer aldığı, hadislerin sonuna konan rumuzlarla belirtilmiştir. Hadislerin sahih, hasen ve zayıf olduğuna da rumuzlarla işaret edilmiştir. el-Câmiu’s-sağîr’in ihtiva ettiği hadisler Süyûtî’ye göre genelde sahîh ve hasen olmakla birlikte zayıfları da vardır. Bazı âlimlere göre ise eserde mevzû rivâyetler de bulunmaktadır. Son yapılan araştırmalarda 6469 hadisin çok zayıf ve mevzû olduğu tespit edilmiştir. Eserdeki hadis sayısı hakkında farklı rakamlar verilmekle birlikte son yapılan araştırmalarda 10.010 hadis bulunduğu ortaya konulmuştur. Süyûtî daha sonra 4440 hadis ilâve ederek eserine Ziyâdetü’lCâmi’ adıyla bir zeyl yani ek yazmıştır.