TÜRKÇE CÜMLE BİLGİSİ II Dersi CÜMLENİN TAMAMLAYICI ÖĞELERİ: NESNE, YER TAMLAYICISI, ZARF TÜMLECİ soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Cevdet Kudret'in  Küçük Paşa adlı eserinden alıntılanan "İnsan sağ iken bilinmezse, ölünce hiç bilinmez." cümlesini ögelerine nasıl ayırabiliriz?


CEVAP:

Bu örnekte ölünce hiç bilinmez temel cümle, insan sağ iken bilinmezse yan
cümledir. Yan cümle olan insan sağ iken bilinmezse kısmı, temel cümleyi zarf
tümleci işlevi ile tamamlamaktadır. Ancak bu da bir cümle olduğundan cümle
çözümlemelerinde hem yan cümlenin hem de temel cümlenin ögelerini ayrı ayrı
göstermek gerekir:


İnsan sağ iken bilinmezse


bilinmezse : Yüklem
insan : Özne
sağ iken : Zarf tümleci


ölünce hiç bilinmez


bilinmez : Yüklem
(insan) : Özne
ölünce : Zarf tümleci
hiç : Zarf tümleci

Şartlı birleşik cümlelerde yan cümle olan şart cümlesi; temel cümleyi şart,
zaman, sebep, benzetme, tahmin vb. yönlerden tamamlayarak çok defa temel
cümleye zarf tümleci işleviyle katılır.