ORTA ASYA TÜRK TARİHİ Dersi UYGUR KAGANLIĞI VE TÜRK BOYLARI soru detayı:
SORU:
Çin kaynaklarında Tölesler nasıl geçmektedirler?
CEVAP:
Tölesler (Tölös, Tolis, Çincede Tiele), Çin kaynaklarında Hunların bakiyeleri olarak zikredilen ve bütün Türkistan sahasında yayılan kalabalık Türk boyları ve topluluklarıdır. Sui Shu adlı Çin yıllığı 50 kadar boy saymakta ve şöyle sıralamaktadır: 1’i Baykal Gölü’nün kuzeyinde, 5’i Tola Irmağı’nın
kuzeyinde, 5’i Tanrı Dağları’nın kuzey eteğinde, 9’u Altayların güneybatısında, 4’ü Kang
(Semerkand havalisi) Devleti’nin kuzeyinde, 10’u Seyhun boyunda, 4’ü Hazar’ın doğusu ve batısında, 6’sı Fulin (Bizans)’in doğusunda. Hun siyasi ittifakından arda kalan bu boyların hepsinin tamamen Türk olmadıkları bilinmekte ise de din, âdet ve hayat tarzı bakımından Göktürklerle aynı oldukları hiç olmazsa onlara benzedikleri söylenmektedir. Tölesler, IV.-V. yüzyıllara dâir Çin kaynaklarında Gaoche yâni “Yüksek Arabalı” adıyla kaydedilmekte ve onların diğer Türkler gibi kurt atadan türediklerine inanılmaktadır.