CEVAP:

İli Irmağı havalisinde yayılan Türgişler, Çin kaynaklarında ilk kez 651 yılındaki hadiseler sebebiyle Tuqishi adıyla zikredilmektedir. Kaynaklarda Wushile adıyla görülen Baga Tarkan unvanlı Türgiş boy beyi, Batı Göktürklerin kötü davranışlarına karşı isyan ederek çor’ları ve erkin’leri etrafında toplayıp 7 bin savaşçısı olan 20 başbuğlu bir ordu kurdu. Çu Vadisi’nin kuzeybatı ucundaki merkezini kuzeydoğuya nakletti. Hâkimiyet sahasını doğuda Kuça ve Turfan’a kadar genişletti. Bunun üzerine Batı Göktürk kaganı topraklarını terk ederek Çin’e gitti. Böylece Türgişler bütün On-Ok topraklarını ele geçirdiler ve bu arada Doğu Göktürk Kaganı Kapgan’ın sert akınları ve güçlü ordusu karşısında Kırgızlarla ve Çinlilerle işbirliği yapma yoluna gittiler. Bu ittifaka karşı harekete geçen Tonyukuk komutasındaki Göktürk ordusu 698 yılındaki Bolçu Savaşı’nda Türgişleri mağlup edince On-Ok toprakları Türgişlerin idâresinde bir yer olarak Göktürklere bağlandı. 706 yılında Baga Tarkan’ın ölümü üzerine yerine geçen oğlu Suoge (Sakal?), Çinlilerle çok yakınlaştığı için bu kez Köl Tegin
ve Bilge Kagan tarafından 711 yılında yine Bolçu yakınlarında mağlup edildi.