TARİH FELSEFESİ II Dersi TARİH FELSEFESİ ELEŞTİRİLERİ -2: POZİTİVİZM KARŞITI TARİH FELSEFELERİ soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Collingwood, tarihçinin geçmiş bir olayı soruştururken nasıl bir ayrım yaptığını söyler?


CEVAP:

Collingwood, tarihçinin geçmiş bir olayı soruştururken olayın içi ile olayın dışı denebilecek şeyler arasında ayırım yaptığını belirtir. Collingwood’un burada olayın dışı ile kastettiği olayın cisimler ya da onların devinimleriyle betimlenebilen yanıdır. Sözgelişi Caesar’ın ordusuyla belirli bir tarihte Rubicon adındaki ırmağı geçmesi ve belirli bir tarihte kanının senato binasına dökülmesi olayın dışıdır. Olayın içi ise olayın ancak düşünce aracılığıyla betimlenebilecek olan yanıdır. Sözgelişi Caesar’ın Cumhuriyet Yasası’na karşı çıkması ya da Roma Anayasası konusunda kendi düşüncelerinin onu öldürenlerin düşüncelerinden farklılık içermesi olayın içidir. Tarihçi bunlardan yalnızca biriyle ilgilenmez. Tarihçi salt olaylarla ilgilenmez tarihsel kişiliklerin eylemleriyle ilgilenir ve eylem de olayın dışı ile olayın içinin birliğidir. Yani tarihçi Caesar’ın Rubicon’u geçişiyle Cumhuriyet Anayasası’na karşı çıkıyor oluşu bakımından, Caesar’ın öldürülmesiyle de Anayasa konusunda onu öldürenlerle kendisi arasındaki anlaşmazlık bakımından ilgilenir. Tarihçinin işi bir olayın dışının keşfiyle başlasa da burada bitmez. Tarihçi olayın aslında bir eylem olduğunu ve asıl işinin kendisini bu eylemin içinde düşünmek olduğunu ve eylemcinin düşüncesini ayırt etmek olduğunu asla unutmamalıdır.