TÜRKÇE CÜMLE BİLGİSİ II Dersi CÜMLENİN TAMAMLAYICI ÖĞELERİ: NESNE, YER TAMLAYICISI, ZARF TÜMLECİ soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Cümle dışı ögeler nelerdir?


CEVAP:

Cümlenin kuruluşuna doğrudan katılmayan ve şekil olarak yükleme bağlanmayan; ancak cümlenin anlamını dolaylı olarak tamamlayan ve cümleler arasında bağlantı kurarak metnin oluşmasına katkıda bulunan ögelere “cümle dışı öge” denir. Bunlar; özne, nesne, zarf tümleci ve yer tamlayıcısı gibi yüklemin tamamlayıcısı değildir, metindeki herhangi bir yüklemle ilişkilendirilemez. Ancak açıklama, pekiştirme, onama, ret, sıralama, denkleştirme vb. işlevlerle cümleler arasında görev yapar. Bu bakımdan bağlaçlar, ünlemler, ünlem grupları, hitap sözleri, ara sözler, açıklayıcı cümleler; cümle dışı öge olarak kullanılabilir.

Ah! Keşke talih bana levhanın bu tarafını görmeyi nasip etmemiş olsaydı.
(Ahmet Ağaoğlu)

Cu cümledeki "Ah!" bir ünlemdir ve anlamsal olarak katkı sağlasa da cümlenin kuruluşuna katılmaz. Dolayısıyla cümle dışı bir ögedir.