TÜRK EDEBİYATININ MİTOLOJİK KAYNAKLARI Dersi TÜRK MİTOLOJİSİNİN KÜLTLERİ VE TÜRK DÜNYASINDAKİ ÇEŞİTLENMELERİ soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: Dağ Ruhu nedir?


CEVAP: Dağ veya dağlar sadece Türk mitolojisinde değil evrensel olarak bütün kültürlerde hatta bütün semavi dinlerde bile kutsallığa sahip olarak karşımıza çıkarlar. Türk mitolojisinde de dağların, taş yığınlarıyla oluşturulan obaların ve taş toprak yığını olarak inşa edilen kurganların ruhu olduğuna inanılmaktadır. Bu tür yerle sadece kendi ruhlarını değil, başka ruhları da barındıran yerler olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu bağlamda boy, soy ve kabilelerin de birer kutsal dağı vardır ve her soyun kendi atalarını dağ ruhuyla birleştirdiği görülür. Türk mitolojisinde dağın kutsallaştırılmasının en önemli nedenlerinden birisi göğe ve Gök Tanrı’ya yakın olmasıdır. Dahası düşman saldırılarından koruyuculuğu da hem fiziki hem de manevi anlamda dağa bir koruyuculuk anlamı yüklemiş ve dağlar özgürlükle eşanlamlı hale gelmiştir. Bunları dağda, ormanda avcılık yapan toplumların bet bereket arttırmaya yönelik uygulamaları takip etmiştir. Daha önce de işaret edildiği gibi Türk mitolojisinde dağ kültü bir erkek kültü olarak ortaya çıkar ve biraz da bu nedenle günümüzde bile pek çok Türk boyunda kutsal dağda yapılan kanlı, kansız kurban törenlerine kadınların katılması yasaktır. Dahası, tören yapılan bu kutsal dağa herhangi bir kadının herhangi bir nedenle ayak basması sonucu bu dağın kirlenip kutsallığını yitireceğine inanılır. Bu durum anaerkillik karşıtı ataerkil yapılanışın ilk olarak oluştuğu dağları kutsama ve savunmasının bir yansımasından başka bir şey değildir.