SORU: Dehân-ı gonceyi bâz et zebân-ı sûseni ter kıl Şikest-i tevbeye dahl edene hâzır-cevâbımsın dizelerinin açıklamasını nasıl yaparız?
CEVAP: Goncanın ağzını açmak, susamın dilini ıslatmak görevlerini yüklenen ilkbaharın, açıkça söylenmediği hâlde şarap içmeyi telkin ettiği sezdirilmektedir (teşhis). Goncanın ağzı açılınca gül olur, susamın dili ıslatılınca yaprak açar. Susamın dili ifadesiyle anlatılmak istenen, susamın yaprağıdır. Beyitte sözü edilen tövbesini bozanlar; kış mevsiminde şaraba tövbe edenlerdir. Yani âşıklar, şairler hülasa rintlerdir. Onlara sataşan ancak zahit olabilir. Bu bakımdan zahide bahar mevsiminden daha iyi bir cevap olamaz.
