TANZİMAT DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI I Dersi Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatında Şiir: I (I. Kuşak) soru detayı:
SORU:
Devlet tarafından öğrenim için Batı’ya gönderilen ilk sivil öğrenci kimdir?
CEVAP:
İstanbul’un Tophane semtinin Boğazkesen Mahallesi’nde 1826’da doğan İbrahim Şinasi, iki yaşlarında iken topçu yüzbaşısı olan babası Bolulu İbrahim Ağa’yı Türk - Rus Savaşı’nda (1828-1829) Şumnu’da kaybeder. Annesi tarafından büyütülen Şinasi, mahalle mektebinden sonra Tophane’deki Fevziye Mektebinde okur. Ardından daha 13-14 yaşlarında iken bir nevi resmî yazışmaların yürütüldüğü daire olan Tophane Mektûbî Kalemine girer. Orada İbrahim Efendi’den Arapça ve İslami bilimler, Bursalı Şeyh Zaik’ten Farsça dersleri alır. Asıl adı Chateauneuf iken Müslüman olarak Reşat adını alan bir Fransız’dan da Fransızca dersleri alır. Devlet dairesinde kısa sürede yükselmeyi başaran Şinasi, devletin Avrupa’ya öğrenci gönderme kararını öğrenince Tophane müşiri Ahmet Fethi Paşa ile Mustafa Reşit Paşa’ya giderek Avrupa’ya gönderilmesi için yardımlarını ister. Bunun üzerine beş yıl kalacağı Fransa’ya gönderilmesine karar verilir. Hasta ve yaşlı annesine de maaş bağlanır. Böylece devlet tarafından öğrenim için Batı’ya gönderilen ilk sivil öğrenci olan Şinasi, Paris (1849-1854)’te Fransızcasını ilerlettikten sonra, Reşit Paşa’nın tavsiyesi üzerine maliye öğrenimine başlar. Bir yandan da matematik ve tabiat bilimleriyle uğraşır. Paris’te müsteşrik (Doğu bilimcisi) De Sacy ailesi ve onların aracılığı ile de Ernest Renan ve A. Lamartine ve dil bilimci Littré ile tanışır. Lamartine’in toplantılarını takip eder. 1851’de Société Asiatique’e üye seçilir. Doğu Dilleri Okulunun faaliyetlerine katılır. Aynı dönemde Doğu kültürleri üzerinde araştırmalar yapan Pavet de Courteille’yle tanışır ve bazı çalışmalarına yardımda bulunur. La Bibliothéque
Impériale’de eski metinler üzerinde çalışmalar yapar.