TÜRK HALK ŞİİRİ Dersi XVIII.-XX. YÜZYILLARDA DİNÎ-TASVVUFÎ TÜRK EDEBİYATI soru detayı:
SORU:
Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatı şairleri ile Divân ve Halk şairleri arasındaki sosyal yaklaşımları açısından temel fark nedir?
CEVAP:
Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatı şairleri millî, dinî ve beşerî sahada yazdıkları eserlerini Türk toplumunun daha kolay anladığı; tahkiye, tasvir, mükâleme, nasihat ve hitap, doğrudan doğruya anlatma, tekrir, seci, mecaz vb. anlatım şekilleriyle de mesajlar vermişlerdir. Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatı şairlerinin şiirlerinde “fikrî unsur” ile “dinî vecd”in ön planda olduğu ve bunların yalnız bir grubu değil, bütün halkı-cumhur’u hedef alıp Türk toplumunda birleştirici, bütünleştirici bir rol aldıkları her zaman görülmektedir. Hâlbuki Divân ve Halk şairlerinde bu halkı-cumhuru değil, belirli grupları hedef kitle olarak seçtikleri için kitleleri birleştirici bir rol üstlenememişlerdir. Bu bakımdan Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatı şairleri; birleştirici-bütünleştirici olgusunu her zaman vurgulamışlardır. Yani bunlar, dağdaki çobana da, saraydaki devlet başkanına da aynı dil, aynı muhteva, aynı kültür ile hitap ederek onlar arasında da birleştirici-bütünleştirici rollerini ve hoşgörü fonksiyonlarını icra etmişlerdir. Bu itibarla Dinî-Tasavvufi Türk Edebiyatı’nın; tarihin başlangıcından günümüze ve geleceğe kadar olmak üzere bu hoşgörülü yaklaşımlarını, mensubu bulunduğu Türk milletini atalarının vasiyetlerini de dikkate alıp