SORU:
Dış ticaretin ekonominin sanayileşmesi bakımından etkileri nelerdir? Kısaca açıklayınız.
CEVAP: - Ara ve yatırım mallarının temini: Dış ticaret yoluyla ülkenin sanayileşmesinde ihtiyaç duyduğu kaynaklar, hatta en ucuz olanı dışarıdan temin edilebilir.
- Piyasa genişletici etki: Azgelişmiş ekonomilerde ihracat yoluyla belirli ölçülerde de olsa, dış pazar sağlanarak sınırlı iç piyasanın (talebin) sınırlılık derecesi azaltılabilir. Yetersiz talep yapısı, azgelişmiş ülkelerde bir yandan üreticilerin girişim isteklerini ve yatırım harcamalarını kısıtlarken diğer yandan da verimliliğin düşük kalmasına yol açmaktadır.
- Ölçek ekonomilerinin ve dışsallıkların yaratılması: Yukarıda belirtilen piyasa sınırlılığına bağlı olarak az gelişmiş ekonomilerde, firmalar ve endüstrilerin optimum (en uygun) ölçeğin altında kalması sorunu doğmaktadır. İhracat olanağı bulunan endüstriler, geniş dış piyasa ile karşılaştıklarından optimum ölçeğe ulaşma olanağına da sahip olacaklardır. Piyasanın genişlemesi üretim maliyetlerinde azalmaya ve emeğin bölünmesine yol gösterir. İhracat pazarındaki hacim ve rekabet; işbölümüne, ölçek ekonomilerine ve üretimde teknolojik ilerlemeye ve yayılmalara (spillover) sebep olur.
- Teknik bilgi aktarımı: Uluslararası ticaret teknik bilginin yani teknolojinin elde edilmesinde bir araçtır. Dış dünya ile kurulan temas başka bir ifadeyle, diğer ülkelerle yapılan alışveriş sonucunda azgelişmiş ülkelerde karakteristik olarak var olan, zayıf nitelikteki girişim ve yönetim bilgilerinin veya fikirlerinin değişimi ve gelişimi sağlanabilir. Bu yolla daha ileri düzey teknik bilgi transferi gerçekleştirilmiş olur.
