EKOLOJİ VE ÇEVRE BİLGİSİ Dersi Bitki-Toprak-Su İlişkileri soru detayı:
SORU:
Don kabarması nedir?
CEVAP:
Kış mevsiminin sert geçtiği iklimlerde toprak sıcaklığının 0°C’nin altına düşmesi durumunda toprak yüzeyinde bir don tabakası oluşur (Resim 3.5). Toprak yüzeyi bu durumdayken gelen yağışlar aşağıya sızdırılamaz ve doğrudan yüzeysel akışa geçer. Don olaylarında toprağın yüzeyinde ince bir buz katmanı oluşur ve toprağın içindeki suyu yukarı doğru çeker. Bunu izleyen diğer gecelerde toprak altındaki buz tabakaları eklenerek yeni buz tabakaları oluşur. Yeni tabakalar oluştukça da ilk oluşan tabakalar toprakla beraber yüzeyde yükselir. Bu olaya “don kabarması” adı verilir. Don kabarması, tarla kapasitesinde veya daha az su içeren topraklarda pek görülmez. Bu olay, özellikle de yağışlar ve kar sonrası suyu çok olan topraklarda görülür.