CEVAP:

Bilinen anlamda merkez bankalarının doğuşu ve gelişmesi, bankacılığın gelişmesinden sonradır. Merkez bankalarının gelişimi, metal para sisteminin önemini yitirmesi ve bankaların para yaratma işlevlerinin ön plana çıkması ile paralel olmuştur. Dünyada merkez bankacılığı esas itibarıyla 19. yy’den sonra gelişmiştir. Bununla birlikte I. Dünya Savaşı ve ardından gelen 1930 ekonomik krizi gibi olaylar, merkez bankacılığının gelişmesi açısından oldukça önemlidir. Merkez bankacılığının bu dönemdeki gelişiminde savaştan sonra 1920 yılında toplanan Brüksel Konferansı ile 1922 yılında toplanan Cenova Konferansı’nda alınan ilke kararlarının etkisi de büyük olmuştur.

Brüksel Konferansı, merkez bankacılığının gelişimi konusunda iki noktada önemli rol oynamıştır: İlk olarak, merkez bankalarının özerk bir yapıya sahip olması gerektiği konusu ilk kez bu konferansta gündeme gelmiştir. İkinci olarak ise merkez bankası olmayan ülkelerde de birer merkez bankası kurulması yönünde tavsiye kararı alınmıştır. Bu kararın alınmasını takiben dünyanın birçok ülkesinin kendi merkez bankalarını kurdukları görülmüştür. Daha sonra 1922’de toplanan Cenova Konferansı’nda, Brüksel Konferansı’nda alınan kararlara ilave olarak, çeşitli ülkelerin merkez bankaları arasında iş birliğinin kurulması ve geliştirilmesi gündeme gelmiştir. Bunun yanında, 1930 ekonomik krizinden sonra, hükûmetlerin ekonomik istikrarı sağlamada etkili olabileceği, bunun da merkez bankaları aracılığıyla yapılabileceği görüşü hâkim olmuştur. Bu bağlamda merkez bankalarının ekonomik yaşamdaki fonksiyonlarında da önemli gelişmeler ortaya çıkmıştır.

Günümüzde artık merkez bankaları, sadece banknot ihraç eden bankalar değildir. Uzun yılların deneyimi sonucu kendine özgü kuralları ve ilkeleri olan, ekonomide çeşitli konularda etkinliğe sahip kurumlar hâline gelmişlerdir.