TÜRKÇE BİÇİM BİLGİSİ Dersi Sözdizimsel Kelime Yapımı:Fiilimsiler soru detayı:
SORU:
-DXK ve -(y)AcAk sıfat fiil eklerinin cümle içindeki işlevleri nelerdir?
CEVAP:
Bu iki ek, rolleri açısından aynı yapısal özellikleri gösterirler; ancak zaman açısından farklıdırlar. –(y)AcAk geleceğe, -DXK ise geçmişe veya şu andaki bir duruma gönderme yapar. Bu iki ekle kurulan bağımlı cümleler ilgi-iyelik yapısına sahiptirler: "Ali’nin yarın vereceği konferans".
Her iki ek de sıfatfiil yan cümlesinin nesnesini, dolaylı tümlecini, zarf tümlecini niteleyebilirler: "yazdığım kitap / Bir kitap yazıyorum"
-DXK ve –(y)AcAk ekleri, bölünmüş ögelerde de karşımıza çıkarlar: "Ayşe’nin kilidini değiştireceği mücevher kutusu"
Nitelenen öge belirsiz olduğu durumda veya yaş kelimesinden önce -(y)AcAK sıfatfiil eki, kişi eki almadan kullanılabilir: "çayla yiyecek bir şeyler"