İLKÇAĞ FELSEFESİ Dersi Plüralist ve Antropolojik Dönem soru detayı:

CEVAP:

Empedokles’ e göre, insanların varlık dedikleri şey dört temel unsurun birbiriyle belirli bir oran dâhilinde karışması, yokluk dedikleri şey ise bu karışımın ortadan kalkmasıdır. Mutlak anlamda ne meydana gelişten, ne de yok oluştan bahsedilebilir. Zira olmayan bir şey var olamaz, var olan bir şey de yokluğa karışıp sonsuza dek ortadan kalkamaz. Başka bir deyişle, dört unsur ezelî ve ebedîdir. Onlar belirli bir oran dâhilinde bir araya geldiğinde bize şeyler var olmaya başlıyormuş, ayrıldıklarında ise yok oluyormuş gibi görünmektedir. Oysaki, diye düşünmektedir, Empedokles, Parmenides’in işaret ettiği üzere varlık vardır, var olmayan ise yoktur. Empedokles dört unsuru tanrısal varlıklar olarak görmektedir. Ona göre hava Hades, ateş Zeus, toprak Hera, su ise Nestis ile özdeştir. Bu açıdan bakıldığında, onun, yaşadığı dönemdeki dinî düşünceden etkilendiği anlaşılmaktadır. Dört unsur kendiliğinden hareket etmiyor ise, başka bir deyişle onların bir araya gelmesi bizzat ürettikleri bir hareketin sonucu değil ise, evrende gözlemlediğimiz oluş ve bozuluşu nasıl açıklamamız gerekir? Empedokles’ e göre bu sorunun cevabını verebilmek için evrendeki maddî gerçekliği mümkün hale getiren iki etkin nedene müracaat etmek gerekmektedir: Sevgi (ya da Sempati) ve Nefret (ya da Antipati). Oluş dediğimiz şey, dört unsurun Sevgi tarafından bir araya getirilmesi, bozuluş ise bu unsurların Nefret tarafından birbirinden ayrılmasıdır.