AKDENİZ UYGARLIKLARI SANATI Dersi Akdeniz'de Yeni Düzen-Yeni Sanatsal İfade Biçimleri soru detayı:

CEVAP:

Yunanca emporia adı verilen ticaret limanları ve apoikiai adı verilen koloni kentleri arasında fark vardır . Kolonizasyon öncesi dönemde Al-Mina ve Pithekusa gibi kentler emporia olarak tanımlanabilir, çünkü bu kentlerde Yunanlılar her ne kadar ticaret faaliyetlerini yürütseler de politik bir bağımsızlıkları veya üstünlükleri yoktur. Yunanlıların başka ülkelere yaptıklar gezilerin karakteri M.Ö. 8. yüzyılın sonuna doğru değişmeye başlar. M.Ö. 730 ve 530 arası kuzeyde Karadeniz kıyılarından, batıda Fransa ve İspanya kıyılarına kadar bütün Akdeniz’de Yunan kolonileri kurulur. Yunanlıların yabancı topraklarda yeni yerleşim yerleri aramalarının sebebi genel olarak nüfus artışı sonucu anavatanlarındaki kaynakların yetmemesi olduğu düşünülür.

Apoikiai, Yunanca “evden kaynaklı” anlamına gelir. Dolayısıyla koloni kentlerinin çoğunun bir ana kenti vardır. Bu kentten yola çıkan 100-200 kişilik bir genç erkekler topluluğu Akdeniz yoluyla yeni topraklar aramaya giderler. Yola çıkmadan aralarından bir lider seçilir. Bu kişi Delphi’deki Apollon tapınağına giderek, nerede koloni kurması gerektiğini buradaki müneccimlerden öğrenir. Romalı yazar Plutark, Apollon’un bu seçilmiş lideri doğru yeri tanıma, doğru zamanı anlama, deniz aşırı yerlerdeki tanrılara ait kutsal yerleri ve kahramanlara ait gömü yerlerini tespit edebilme yetisiyle donattığını söyler. Bu yetilerle donanmış olan lider, genelde korunaklı limanlara sahip, verimli topraklarla bağlantılı, kale olarak kullanılabilecek yüksek bir tepeye sahip ve yerel halkı barışçıl veya etkisiz hale getirilebilecek kadar güçsüz yerleri yeni kent için seçer. Kentin sınırları ve kutsal alanları belirlenir ve kent koloniciler arasında paylaştırılır. Bu ilk gelenlerin aileleri her zaman kentin yöneticileri sınıfında yer alırlar ve daha sonra gelenlere karşı üstünlüklerini korurlar.