EKONOMİ SOSYOLOJİSİ Dersi ENFORMEL SEKTÖR/EKONOMİ soru detayı:
SORU:
Enformel ekonominin varlık nedenleri nelerdir?
CEVAP:
Enformel sektör kavramının tanımı, sınıflandırılması gibi konularda ortak bir görüş birliği sağlanamamasına rağmen, bu yapının varlığıyla/oluşmasıyla ilgili da kabul görmüş nedenler şöyle sıralanmaktadır:
• 1970’li yıllarda yapısal krizi aşmak için geliştirilen ekonomik düzenlemelerin bir kısmı enformel sektör üzerinden sağlanmıştır. Uluslararası rekabetten dolayı gelişmiş ülkelerin firmaları düşük ücretli emek depolarına yönelmiş ve üretim maliyetlerini (altyapı masrafları) bu depolara ödetme eğiliminde olmuştur.
• Kamu sektöründe istihdam olanaklarının sınırlanması-özellikle de işsizlik sigortasının olmadığı ülkelerde- işgücünün enformel sektöre yığılmasına neden olmuştur. Bu da sektörün gelişmesini tetiklemiştir. Yani enformel işler azalırsa işsizlik de artacaktır.
• Formel ekonomi geliştikçe enformel sektörde üretilen mal ve hizmetlere olan talep de genişlemektedir. Bu da enformel sektördeki iş olanakları artırmaktadır.
• Formel sektörde düşük gelirli işler yerine, enformel sektörde düzensiz de olsa daha yüksek kazanç getirebilen enformel işler tercih edilebilmektedir.
• Giyim, mobilya, inşaat, elektronik gibi rekabete açık ve talepte dalgalanma eğilimi gösteren sektörler için enformel sektörün varlığı önemlidir.
• Enformel sektör aynı zamanda formel sektörün mal ve hizmet sunumunda yetersiz olduğu zamanlarda önemli işlevlere sahiptir.
• Firmalar sendikaların güçlenmesine karşı ya enformel sektöre kaymakta veya bu sektördeki işletmeler ile işbirliği yaparak kendi varlıklarını korumaktadır.
Günümüzde gelişmekte olan ülkelerde enformel ekonominin yaygınlaşmasında etkili olan temel nedenlerden biri, küreselleşmeyle bağlantılı yapısal uyum politikaları ve ihracata dayalı sanayileşme modelidir.