SORU: Eylemin yoğunluk ve zorluk derecesine göre siyasal katılma biçimleri nelerdir? Açıklayınız
CEVAP: Hükümetleri etkilemek amacıyla gösterilen ve birbirinden farklı biçimlerde ortaya çıkan siyasal eylem ve davranışları bazı kriterlere göre sınıflandırmak mümkündür. Bilim adamları siyasal katılma biçimlerini ele alırken farklı kriterlerden hareket etmiş ve değişik biçimler üzerinde durmuşlardır. Bu alanda önemli bir çalışmaya imza atan L. Milbrath Political Participation (Chicago, III, Rand McNally, 1965) adlı kitabında eylemin yoğunluk ve zorluk derecesini kriter olarak kabul etmiş ve siyasal katılma eylemlerini üç kategoride ele almıştır. Buna göre en kolay eylemleri izleyici faaliyetleri, daha zor olanları geçiş faaliyetleri ve en zor eylemleri de gladyatör faaliyetler şeklinde sınıflandırmıştır. Bir parti veya aday rozeti taşımak, bir kimseyi belirli bir yönde oy kullanmak için ikna etmek, bir konuda konuşma yapmak, oy vermek, siyasal uyarılara açık olmak gibi yoğunluğu çok düşük olan eylemler izleyici faaliyetleri; bir siyasal toplantı veya gösteriye katılmak, siyasal bir liderle ilişki kurmak, bir partiye yahut adaya para yardımı yapmak, bürokratlarla temas kurmak gibi eylemler geçiş faaliyetleri; daha yoğun ve zor nitelikteki seçim kampanyasında çalışmak, siyasal partiye ait bir makamı işgal etmek, bir siyasal makam için aday olmak, faal siyasal parti üyeliği yapmak, siyasal fon temini için çalışmak, bir siyasal strateji toplantısına katılmak gibi eylemler de gladyatör faaliyetler oluşturmaktadır. Bir siyasal eylemin zorluk ve kolaylık kriterine göre sınıflandırılması biraz da çevre ve zaman şartlarıyla sınırlı bir durumdur. Herhangi bir toplumda nispeten kolay olarak nitelendirilecek bir siyasal eylem bir başka toplumda çok zor olabilir. Yine bir dönem yapılması çok zor ve riskli olan bir eylemin bir başka dönemde daha kolay bir çerçevede ortaya çıkması mümkündür. Mesela izleyici faaliyetleri arasında gösterilen oy verme eyleminin, her yerde kolay denebilecek bir şekilde yerine getirilmesi imkansızdır.