SORU: Faktoring’in yaygın kullanılan türleri nelerdir?
CEVAP: : İskonto esasına göre faktoring kapsamında firma, alacaklarını faktoring şirketine devrettiğinde, alacakların % 80’i alacakların vadesinden önce, % 20’si ise vadede firmaya ödenir. Vade esasına göre faktoring kapsamında faktoring şirketi, alacakların vadesi dolmadan firmaya herhangi bir ödeme yapmaz, yani herhangi bir finansman hizmeti sunulmaz. Burada faktoring şirketi, sadece hizmet ve teminat fonksiyonunu üstlenir. Tam hizmet-rücu edilemez faktoring firma ile faktoring şirketi arasında düzenli ve sürekli bir anlaşma niteliğinde gerçekleşir. Firma farklı müşterilerden olan alacaklarını tek bir kaleme indirgeyerek faktoring şirketine devreder. Alacakların yönetimi faktoring şirketi tarafından yapılır. Ödemelerin, alacakların satın alınmasından belirli bir süre içinde yapılacağı taahhüt edilmektedir. Alacakların vadede ödenmemesi halinde, firmaya rücu hakkı yoktur. Rücu edilebilir faktoring kapsamında alacakların vadede ödenmemesi halinde faktoring şirketi, alacakları satan firmaya rücu edebilir. Burada faktoring şirketi risk üstlenmemekle birlikte diğer hizmetleri sunar. Gizli (kapalı) faktoring tüm hizmetleri kapsayan faktoring türü olarak rücu edilebilir ya da edilemez şekilde düzenlenebilir. Burada önemli olan faktoring anlaşması yapıldığının açıklanmamasıdır. Acenta faktoring iki farklı uygulamaya sahip olmakla birlikte borcun ödenmeme riskine karşı korunma ile finansman hizmetinin birlikte uygulandığı, alacak yönetimi fonksiyonunun yerine getirilmesinin ise satıcı firmanın isteğine bağlı olduğu bir sistemdir. Toptan faktoring müşterisine sadece finansman hizmeti sunar. Alacak yönetimi ve ticari riskin üstlenilmesi fonksiyonu bu türün kapsamına girmez. İhracat faktoringi alıcının yabancı bir ülkede bulunması durumunda yapılan faktoring işlemidir. İthalat faktoringi faktoring şirketinin muhabir aracılığıyla, yurt dışındaki ihracatçı işletmeye, ödeme garantisi verdiği faktoringtir. Karşılıklı faktoring bir faktoring işleminin diğerine dayanak oluşturduğu bir yöntemdir. İhracatçının alacaklarının ihracat faktorünce satın alınmasına, borçlunun ithal ettiği malları kendi ülkesindeki alıcılara satmasından kaynaklanan alacakların da ithalat faktörünce satın alınmasının eklenmesi ile genişletilir. Yurtiçi faktoring faaliyetlerinde bulunan taraflar satıcı firma, alıcı firma ve faktoring şirketidir. Yurt içinde faaliyet gösteren bir firma, yurt içindeki alacakları için faktoring şirketi ile bir anlaşma imzalar. Bu anlaşma alıcı firmaya da bildirilir. Faktoring şirketi alıcı firmanın krediyi ödeme yeterliliği hakkında bir araştırma yapar ve alıcı firmanın borç ödeme yeterliliği konusunda olumlu bir rapor hazırlanırsa, faktoring anlaşması yapmaya hazır olduğunu bildirir ve anlaşma gerçekleşir. İşleyişi yurt içi faktöringe benzeyen yurt dışı faktoringte alıcı firma, satıcı firma, yurt içi faktoring şirketi ve yurt dışı faktoring muhabir kuruluşu olmak üzere dört taraf bulunur. Alacakları yurt dışında bulunan satıcı firma kendi ülkesindeki faktoring şirketine bir anlaşma yapmak üzere başvurur. Borçlunun yurt dışında olması nedeniyle, yurt dışındaki muhabir faktoring şirketi ile iletişime geçilerek, yurt dışındaki alıcının borç ödeme yeteneği değerlendirilir ve faktoring anlaşmasının yapılıp yapılmayacağına karar verilir.