SORU: Fichte’ye göre tarih nasıl ilerler?
CEVAP: Tarih zorunlu olarak ilerler, bu zorunluluk tarihe aklın kendisinden gelir. Bireysel çabalar tarihin ilerleyişini ne hızlandırabilir ne de yavaşlatabilir, yalnızca dünyaların sonsuz Tin’inin mevcudiyeti bu ilerleyişe yardım edebilir. O hâlde tarihe rastlantısal bir bireysellik, teklik yön veremez, evrensel, genel bir zorunluluk yön verir, tarih zorunluluğun işlediği bir alandır. Tarihin ilerlemesinin zorunlu, a priori ilkelere göre olması Fichte’nin ilerleme kavramını kendi akıl tasarımından hareketle ortaya koyduğunu göstermektedir.
