TÜRKÇE BİÇİM BİLGİSİ Dersi Sözdizimsel Kelime Yapımı:Fiilimsiler soru detayı:
SORU:
Fiilimsi ekleri hangi yönden yapım veya çekim eki olarak kabul edilirler?
CEVAP:
Kelimenin türünü değiştirdikleri için yapım eki olarak gö- rülmeleri gerekir. Ancak diğer yapım eklerinden farklı olarak bir fiil, bu eklerden birini aldığı zaman fiillere özgü yüklem olma gücünü kaybetmez. Bu nedenle adı geçen ekler, sonuna eklendikleri fiili ona bağlı olan diğer ögelerle birlikte değiştirirler. Fiilimsi ekleri bu yönleriyle kalıcı (sözlüksel) isimler yapmaktan çok cümlelerin isim, sıfat ve zarf olarak kullanılmalarını sağlar ve bağımlı cümleler kurmaya yararlar. Fiil, yüklem olma gücünü kaybetmediği için bu ekler, çekim eklerine benzer özellikler de taşırlar. Hatta daha ilginci, çekim ekleriyle aynı pozisyonda bulunurlar. Örnek olarak gel- fiiline bu eklerin ekleneceği pozisyon, zaman eklerinin ekleneceği pozisyonla aynıdır: gel-di-k, gel-mek-te, gel-en-i vb.