VERGİ TEORİSİ Dersi Vergilerin Sınıflandırılması ve Vergi Dışı Kamu Gelirleri soru detayı:
SORU:
Günümüzde dolaylı ve dolaysız vergi ayrımı nasıl
yapılmaktadır?
CEVAP:
Günümüzde dolaylı ve dolaysız vergi ayrımı
yapılırken idari ayrımı terk edilmiş durumdadır.
Günümüzde daha çok dolaysız vergileri doğrudan nihai
mükellefe uygulanan, dolaylı vergiler ise üçüncü kişiler
aracılığıyla (perakendeci gibi) uygulanan vergilerdir
şeklinde idari bir ayrıma tabi tutmak yerine, verginin
üzerinden alındığı konu (gelir, harcama ve servet) üzerine
yoğunlaşılmıştır.
Dolaylı ve dolaysız vergi ayrımı, idari amaca hizmet
etmenin yanında birbirleri ile sürekli çatışma hâlinde olan
ancak birbirinden ayrı bazı özellikleri bulunan gelir ve
harcama ayrımına da hizmet etmektedir. Bu sebeple artık
dolaylı ve dolaysız ayrımı daha çok gelir, harcama ve
servet vergileri sınıflandırmasına göre yapılmaktadır. Bu
anlamda yukarıda da ifade edildiği gibi gelir ve servet
üzerinden alınan vergiler (gelir, kurumlar, motorlu taşıtlar,
emlak vergisi gibi) dolaysız, harcamalar üzerinden alınan
vergiler (katma değer, özel tüketim, gümrük vergisi gibi)
ise dolaylı olarak kabul edilmektedir.