CEVAP:

Kanun’da aksine hüküm bulunmayan hâllerde iş kazası, meslek hastalığı vazife malullü- ğü ve ölüm hâllerinde bağlanması gereken gelir ve aylıkların, hakkın kazanıldığı tarihten itibaren beş yıl içinde istenmeyen kısmı zaman aşımına uğrar (m. 97/I). Ancak Kuruma müracaat etmemenin haklı bir sebebe dayandığını genel hükümlere göre ispat edenler hak kaybına uğramazlar (m.97/II).

Kısa vadeli sigorta kollarından ve ölüm sigortasından kazanılan diğer haklar ise hak- kın doğduğu tarihten itibaren beş yıl içinde istenmezse düşer (m.97/III). Bu hükümde sözü geçen haklar iş kazası ve meslek hastalığı, hastalık ve analık sigortasından ödenen ge- çici işgöremezlik ödenekleri ile ölüm sigortasından ödenen evlenme ve cenaze ödeneğidir. Görüldüğü gibi kanun koyucu, gelir ve aylıklar bakımından hakkın zaman aşımına uğra- ması esasını benimsemiş iken ödenekler bakımından hakkın düşmesini kabul etmiştir.

Genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin alacakları ise hakkı do- ğuran olayın öğrenildiği tarihten itibaren iki yıl içinde istenmezse zaman aşımına uğrar, hakkı doğuran olay tarihinden itibaren ise beş yıl sonunda düşer (m.97/V). Hükümde iki yıl geçmekle zaman aşımına uğrayan hakkın beş yıl geçmekle tamamen ortadan kalması kabul edilmiştir. Bilindiği üzere hak düşümü süresi durma ve kesilmeye tabi değilken zaman aşımı süresinde kesilme ve durma söz konusudur (Uşan, 308). Ayrıca hâkim hak düşümü süresini kendiliğinden dikkate almak zorundadır.