CEVAP:

Gelişmiş toplumlarda bireyin korunmasını istediği
değerler artık sadece can ve mal güvenliği ile sınırlı da
değildir. ‘Düşünce ve ifade hürriyeti’, ‘din ve vicdan
hürriyeti’ ve ‘namus’ (ırz) insanların en az canları kadar
önem verdikleri ve korumak için mallarını harcadıkları ve
gerektiğinde canlarını tehlikeye attıkları değerler
arasındadır. Aynı din içindeki farklı ‘inanç’ (mezhep),
‘etnik’, ‘kültürel’, ‘bölgesel’ ve ‘alt-kültür’ gibi
farklılaşmalar da bireyin korunmasını istediği değerler
arasında yer alır. Etnik farklılığın en belirgin
göstergelerinden olan ‘renk’ ve ‘dil’ (anadil) farkı da
bireyin bazen can ve mal güvenliği kadar, belki de daha
fazla, önem verdiği değerlerdendir. Yine insanların bireysel
inanç ve dünya görüşlerinin yansıması olan yiyecek-içecek
ve kılık-kıyafet tercihleri de onların saygı duyularak ve
korunmasını bekledikleri değerler arasındadır. Bir dinî
inanış olarak tanımlanmasa bile bireyin ‘vejetaryenlik’ gibi
toplumun çoğunluğuna göre marjinal kalan ‘yaşam tarzı’
tercihlerine de saygılı olunması ve bunların korunması
beklenir. Çünkü özgür ve güvenli bir ortamda bu farklılıklar
ya da olumlu sapmalar, bireysel ve toplumsal gelişmenin
dinamiğini oluşturmaktadır.