CEVAP:

Gorbaçov, içteki reformlara paralel olarak dışta da yeni bir politika açılımı yaptı. Zaten, SSCB’nin savunma harcamalarının azaltılmasını girişilecek reform sürecinin en önemli ayaklarından biri olarak gören Gorbaçov açısından bu çok ivedi bir eylemdi. SSCB’nin nükleer silahların azaltılması yönündeki önerileri ABD yönetimi tarafından da olumlu karşılanacak ve tarihte ilk defa nükleer silahların azaltılması yönünde bir antlaşma imzalanacaktı. Orta menzilli nükleer füzelerin sınırlandırılmasına yönelik bu (INF) antlaşmayı, 1991’de Moskova’da imzalanan ve nükleer savaş başlığı sayısında yaklaşık %30’luk bir indirim sağlayan START-I izleyecekti. ABD ve SSCB arasındaki silah indirimi görüşmeleri daha da genel bir nitelik kazandı ve sadece iki ülke arasında değil, bloklar arasında yapılan ve sadece nükleer silahları değil, konvansiyonel silahları da kapsayan bir çerçeveye oturdu. Böylece, 1990’da imzalanan Avrupa Konvansiyonel Kuvvetler Antlaşması ile tarihin en kapsamlı silahsızlanma antlaşması ortaya çıktı.

Gorbaçov yönetimi, sadece ABD ile değil, diğer Batı ülkeleriyle de ilişkilerini geliştirmeye çalıştı. Gorbaçov, SSCB’nin bir Avrupa ülkesi olduğunu belirterek, Avrupa’da barış ve iş birliğinin geliştirilmesi yönünde özellikle Fransa, İngiltere ve Batı Almanya’ya sıcak mesajlar yolladı. İlişkilerin 1960’ların başından beri çok soğuk olduğu, komünist aile içindeki düşman kardeş Çin’le de ilişkilerin düzeltilmesi için diplomatik temaslara hız verildi. Bu çabalar sonuçsuz kalmadı ve Avrupa ülkeleriyle ilişkiler güçlendirildi, Çin’le yeni bir barış süreci başlatıldı.

Sovyet yönetiminin dış politikada izlediği yeni çizginin en önemli göstergelerinden birini de Afganistan işgalinin sona erdirilmesi oluşturdu. Bu geri çekiliş, SSCB’nin dünya üzerindeki stratejik geri çekilişinin başladığını göstermekteydi. SSCB 3. dünyadaki askerî ve siyasi varlığını hızla azaltma yolunu seçti. Az gelişmiş ülkelere verilen bonkör yardımlar azaltıldı.