DİL FELSEFESİ Dersi FREGE'NİN ANLAM VE GÖNDERME KURAMI soru detayı:
SORU:
Gottlob Frege’nin matematik felsefesini açıklayınız.
CEVAP:
Ünlü Alman düşünür Gottlob Frege’nin dil felsefesi büyük ölçüde matematiğin temellerini araştırırken ortaya çıkmıştır. Frege özellikle Artimetiğin Temelleri adlı yaptında, sorulması kolay ancak yanıtlanması zor bir soru üzerinde durur: sayı nedir? Bu soruya bir yanıt bulmak için öncelikle “5+7=12” gibi aritmeti¤in basit tümcelerinin bir çözümlemesini yapmamız gerekir Frege’ye göre. İşte bu çözümleme çabası sonucu Frege matemati¤in temellerine dair kuramını ortaya çıkarıp savunur. Günümüzde “mantıksalcılık” adı verilen bu kurama göre aritmetik mantığa indirgenebilir. Bunun iki önemli sonucu bulunur: (1) tüm aritmetiksel nesneler aslında mantıksal nesnelerdir; (2) tüm aritmetiksel doğrular aslında mantıksal dğrulardır. Matematiğin en temel nesnelerinden biri olan sayı, aslında mantık dilinin en temel nesnelerinden biri olan bir kümedir. Örneğin üç sayısı, Frege’ye göre, içinde üç öğesi bulunan tüm kümelerin kümesidir. Diğer yandan “5+7=12” türünde do¤ru bir matematiksel eşitlik ifade eden bir tümce de, tamamen mantık dilinde ifade edilebilir. K›sacas› aritmetik aslında mantıktır. Frege’nin bu kuramını savunmak için geliştirdiği mantık dili, günümüzde artık felsefeden koparak bir bilim dalı haline gelmiş olan Yüklemler Mantığı’nın kurulmasını da sağlamıştır.