ÇALIŞMA SOSYOLOJİSİ Dersi ÇALIŞMA YAŞAMINDA TOPLUMSAL TABAKALAŞMA VE SINIF TARTIŞMALARI soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: Gouldner’in yükselişine vurgu yaptığı “teknik entelijansiya” grubunun önemli yanları nelerdir?


CEVAP: Bu grubun en önemli özelliği, bilgiye dayanan üretim modellerinin verimlilik kazanmasındaki rolleridir. Bunlar yeni piyasa koşullarında çok önemli hâle gelen bilgiye dayalı teknik mesleklerin idamecileridir ve endüstri toplumunun mavi yakalılarından çok farklı bir toplumsal kategoriye dayanırlar. Castells, bu yeni çalışan kitlesinin Batı toplumlarında çalışma hayatının önemli bir bölümü anlamına geldiğini iddia eder. Bu dönemde mavi yakalıların çalıştığı sektör ve işlerde, iş gücü verimliliği dikkat çekici ölçüde düşerken yeni çalışan gruplarında yine dikkat çekici oranda tersi bir süreç yaşanmıştır. Öncelikle bu gruplar, çalışma yaşamına ilişkin haklarını, toplu sözleşmeler gibi kolektif mekanizmalar ile değil, bireysel sözleşmeler ile kazanmaktadırlar. İkinci olarak mesleklerini icrada rasyonalizmin temsilcisi olmaktan çok, değişime aşırı vurgu yapan ve riskli yatırım ve yönetim biçimlerine son derece uygun kararlar verebilen bir karakteri temsil ederler. Yine klasik sanayi işçilerinde erkek egemen bir yapı mevcuttur ve kadın daha çok hane içi rolleri ile tanımlanır. Kısıtlı sayıdaki kadın genellikle düşük verimlilik gerektiren destek personeli (sekreter, temizlik görevlisi vs.) olarak istihdam edilir. Buna karşın bilgi işçileri arasında kadınların oranı ilgi çekici derecede fazladır ve mesleki iş bölümünde cinsiyetler arası ayrımlaşma en aza indirgenmiştir. Ayrıca çalışma hayatında daha az hiyerarşik ve otonom iş yapma biçimlerine sahiptirler ve bu yönleriyle klasik mavi yakalı emeğin sınırlı belirgin iş tanımlarından oldukça farklı görevler yüklenmektedirler.