SORU: GSYİH hesaplanmasında kullanılan üretim yöntemini açıklayınız?
CEVAP: Ekonomide belirli bir dönemde yaratılan geliri ölçmenin birinci yolu, üretilen her bir mal ve hizmetin üretim miktarları ile fiyatlarının çarpılması sonucu bulunacak üretim değerlerinin toplanmasıdır. Ancak, üretilen mal ve hizmetlerin bir kısmı üretim sürecinde başka malların üretimi için ara malı olarak da kullanılabilmektedir. Dolayısıyla ara malı ve tamamlanmış mal ayrımı yapılmadan bütün malların değerlerinin toplanması durumunda daha önce de açıklandığı gibi çifte sayım sorunu ile karşılaşılacaktır. Doğal olarak, uygulama da üretilen milyonlarca tamamlanmış malın tek tek üretim değerlerini hesaplamak hemen hemen imkânsızdır. Bunun yerine, tarım, sanayi, ulaştırma - haberleşme, ticaret, madencilik, enerji vb. ekonominin üretim kesimlerinin toplam üretime katkısı hesaplanır. Her kesimin katma değeri; diğer kesimlerden aldığı ara mal ve hizmetler toplamına kendi yarattığı mal ve hizmetleri üretim zinciri içinde bir sonraki halkaya geçirirken kattığı değer olacaktır. Üretim kesimlerinin katma değerlerinin toplamı, ekonominin nihai gelirine eşit kabul edilecektir.
