TÜRKİYE SELÇUKLU TARİHİ Dersi DEVLET TEŞKİLATI KÜLTÜR VE MEDENİYET soru detayı:

CEVAP:

Hacı Bektaş-ı Velî: Burada Selçuklu devrinde Türkiye’de yaşayan, ancak tarihî olarak hayatı hakkında ayrıntılı bilgiye sahip olmadığımız, daha çok menkıbevi bilgilerle tanınan Hacı Bektaş-ı Veli’yi de anmak gerekir. Onun Moğolların önünden bir Türkmen aşiretinin başında, bir Haydarî şeyhi olarak geldiği, daha sonra Baba İlyas-ı Horasanî çevresine girerek Vefâî tarikatına bağlandığı ve merkezden uzak Sulucakarahöyük’e yerleştiği tahmin edilmektedir. Ona ait olduğu iddia edilen, Makalât, Kitâbü’l-Fevâid gibi bazı eserler mevcut ise de tartışmalıdır. Hacı Bektaş-ı Velî’nin etrafında şehirlerden uzakta, yaylak-kışlak hayat tarzını devam ettiren ve Sünnî İslâm kimliğine mensup olmakla beraber coğrafî ve içtimai şartların bir sonucu olarak şehirliler kadar İslâmî bilgiye sahip olmayan Türkmenler bulunmaktaydı. Hayatta iken pek tanınmayan Hacı Bektaş-ı Velî, Türkmenler arasında asıl şöhrete XIV. yüzyılda halifesi Abdal Musa’nın faaliyetleriyle ulaşmıştır. Bu Türkmenler daha sonraları XIV. yüzyılın sonlarından itibaren onun adına izafeten Bektâşî, Safevî propagandasının tesiri altında kalınca da kırsal kesimdekiler Kızılbaş veya Alevî olarak anılmaya başlanmıştır.