CEVAP:

İlk Müslümanlar Kur’ân’ın ve bizzat Hz. Peygamber’in açıklamaları doğrultusunda hadislerin din için arz ettiği önemi fark etmişlerdi. Bunun ardından ise onların karşı karşıya olduğu tehlikeler dikkatlerini çekmiş olmalıdır. Zira Kur’ân’da birçok ayette, önceki kutsal kitapların ve peygamber öğretilerinin iyi korunamadığından bahsedilmektedir. Bu ayetlere göre önceki ilahi vahiyler tahriflere ve değiştirmeler uğramış, insanlar elleriyle yazdıklarını Allah’a dayandırmış, bazı peygamberlere söylemedikleri şeyler nispet edilmişti. Şu halde yeni din ve onun Peygamberi de benzeri tehlikelere maruz kalabilirdi. Dolayısıyla bunun için önlemlerin alınması beklenen bir durumdur.
Gerçekte Müslümanlıkta her konuda doğruluğa, dürüstlüğe verilen önem, bilinen bir husustur. Pek çok âyet ve hadiste, doğrudan veya dolaylı olarak bunlara teşvikler yapılmış, yalan-dolan ise şiddetle yasaklanmıştır. Basit dünyevi işlerde bile durum böyle olunca dinin iki temel kaynağından biri olan hadislerin naklinde daha titiz davranılmasının gerekli görüleceği açıktır. Hz. Peygamber bu sebeple, bir rivayete göre, şöyle buyurmuştur: “Benim hakkımda yalan söylemek, herhangi bir kimse hakkında yalan söylemek gibi değildir!” (Müslim, “Mukaddime” 3). İlk Müslümanlar, özellikle sahâbîler de meselenin şuurunda olarak hadis rivayetinde gereken titizliği göstermeye gayret etmişlerdi.