ULUSLARARASI SOSYAL POLİTİKA Dersi Uluslararası Çalışma Örgütü’nün Kurallar Düzeni, İçerik, Uygulama ve Denetim soru detayı:
SORU:
Hakça Bir Küreselleşme İçin Sosyal Adalet UÇÖ Bildirgesi (2008) ile yapılan düzenlemeleri anlatınız.
CEVAP:
UÇÖ’nün, onaya bağlı hukuksal yükümlülük doğurmaya yönelik sözleşmeler yerine, yol gösterici/esnek belgeler kabul etme poltikası 2000’li yıllarda da sürdürüldü. 10 Haziran 2008 tarihinde, bir başka “yumuşak hukuk” belgesi olarak Hakça Bir Küreselleşme İçin Sosyal Adalet UÇÖ Bildirgesi kabul edildi.
FB’den esinlenen 2008 Bildirgesi, üçlü yapı ilkesine dayalı Örgüt’ün anayasal ilke ve değerlerini bir kez daha doğruladı. UÇÖ’nün 1999’da kabul ettiği “insanca çalışma” paradigmasını kurumsallaştırdı. Örgüt’ün anayasal hedeflerine erişmesi amacıyla, tüm politikalarının odağında yer alan -aşağıda göreceğimiz- “insanca çalışma gündemi”nin (İÇG) evrensel niteliğini ortaya koydu ve ülkeler düzeyinde uygulamaya konulmasının hızlandırılmasını öngördü. Üye devletleri, İÇG’nin dört stratejik hedefine dayalı politikaları uygulamaya koymakla yükümlü tuttu. Bu dört hedefin, “bölünemez ve karşılıklı bağımlı olduğunu ve birbirini güçlendirdiğini vurguladı.
UÇÖ’nün küreselleşmenin meydan okumaları karşısındaki sorumluluklarını yerine getirmesinin araçlarından biri olan 2008 Bildirgesi, küreselleşmenin değişik alanlardaki özelliklerini anımsattı. UÇÖ’nün sürekli değişen bir çevrede sosyal adalet ve ilerlemeyi gerçekleştirmek için belirleyici bir rolünün bulunduğunu vurguladı. Bildirge, ekonomik ve sosyal alanlarda sürekli bir kalkınma için, aslında kanımca yeni olmayan ve özellikle FB’deki değerlerin yinelenmesi anlamına gelen, şu “etik” ve “anayasal” temel değerleri vurguladı: Özgürlük, insan/kişi onuru, sosyal adalet, güvenlik ve ayrımcılık gözetmeme.
İnsanca çalışmanın küreselleşmenin meydan okumalarına karşı etkili bir araç olduğunu, bunun 1995 ve 2005 sosyal doruk toplantılarından da anlaşıldığını anımsatan 2008 Bildirgesi, verimli ve insanca çalışmayı, tüm ekonomik ve sosyal politikaların odağına yerleştirdi. Eşit derecede önem taşıyan dört stratejik hedef, alt bileşenleriyle I. Bölümde şöyle açıklandı:
• İstihdamın geliştirilmesi;
• Sosyal koruma önlemleri alınması ve güçlendirilmesi;
• Sosyal diyalog ve üçlülüğün geliştirilmesi;
• Temel çalışma haklarına saygı gösterilmesi ve uygulamaya konulması.
Bildirge, bu stratejik hedeflerden birinin geliştirilmesindeki her tür zaafın ötekilerin gerçekleştirilmesine zarar vereceğini vurgulayarak, aralarındaki karşılıklı bağımlılık ve bölünmezlik ilişkisinin altını çizdi. Eşitlik ve ayrımcılık yasağının da, stratejik hedeflerin tümünü ilgilendiren sorunlar olarak gözönünde bulundurulması gerektiğini belirtti.
2008 Bildirgesi’nin ek’inde, etkisini değerlendirmek için bir “izleme” sistemi öngörüldü. İzleme sistemi; Örgüt’ün amaç ve hedeflerinin (dört stratejik hedefinin) bütüncü bir yaklaşımla üye devletlerde geliştirilip gerçekleştirilmesine ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmek için gösterecekleri çabaları destekleyeceği araçları belirleme amacındadır. UÇÖ’nün üye devletlere yardım etmek için alması gereken önlemler ve yerine getirmesi gereken etkinlikler; “yönetim, kaynaklar ve dış ilişkiler”; “üye devletlerdeki durumu ve gereksinimlerini anlama ve bunlara karşılık/yanıt verme”; “teknik yardım ve danışsal hizmetler”; “araştırma, bilgileri derleme ve paylaşma” başlıkları altında ayrıntılı olarak belirtildi.
Öte yandan UÇK’nin, 2008 Bildirgesi’nin etkisini bir gündem maddesi olarak zaman zaman değerlendirmesi ve UÇB’nin de bu amaçla bir değerlendirme raporu hazırlaması öngörüldü ve raporun içermesi gereken bilgiler belirtildi. UÇK, yaptığı değerlendirme ışığında gerekli görürse, yeni değerlendirmeler yapılmasına ya da başka uygun eylem biçimlerine karar verebilecektir.