HALK EDEBİYATINA GİRİŞ I Dersi HALK EDEBİYATI ALANI VE ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Halk edebiyatında kullanılan yöntemlerden biri olan görüşmelerde dikkat edilmesi gereken noktalar nelerdir?


CEVAP:

Görüşmelerde dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:

  1. Sorular önceden hazırlanmış olmalıdır.
  2. Sorular açık uçlu, yönlendirmeyici ve dolaysız sorular olmalıdır.
  3. Soruların dili sade, anlaşılır, cümlelerin anlamı açık olmalıdır.
  4. Sorular, kaynak kişiye bir kâğıttan okunmamalı, hatırda tutulmağa çalışılmalı ve mümkün olduğunca normal bir sohbet ortamındaymış gibi yeri geldiğinde sorulmağa çalışılmalıdır.
  5. Derleme yapılan yerde mümkünse uzunca bir süre kalınmalı; kısa ve resmî görüşmelerden kaçınılmalıdır.
  6. Kaynak kişilerin iş durumları düşünülmeli; tarla, bahçe veya devlet memuriyeti gibi günlük işlerinden ve mesaiden alıkonularak görüşme yapılmamalıdır.
  7. Araştırmacı ile kaynak kişi arasındaki kıyafet, konuşma, davranış farkları en aza indirilmeye çalışılmalı, kaynak kişide derleyiciye karşı güven uyandırılmalıdır.
  8. Görüşme sakin bir yerde yapılmalıdır.
  9. Kaynak kişinin sözlü olmayan jest, mimik gibi hareket hâlindeki cevapları da, kaydedilmelidir.
  10. Kaynak kişinin genel ifadeleri, araştırma konusuna, alanına göre özel hâle getirilmelidir.
  11. Sorular, kaynak kişinin baştan savma bir “evet” veya “hayır” cevabı verebileceği şekilde düzenlenmemelidir.
  12. Kaynak kişi sorularla bıktırılmamalı, zaman zaman ara verilmelidir.
  13. Söylenmeyenlerle de ilgilenilmelidir. “Bilmiyorum” sözü, bazen önemli bir cevaptır.
  14. Aynı konuda bir kişiyle görüşmekle yetinilmemeli, kaynak kişi sayısı mümkün olduğu kadar arttırılmalıdır.
  15. Geleneksel bir edebî sanat hakkındaki bilgiler sadece birinci sınıf ustalardan değil geleneğin biyolojisini anlamaya yardımcı olması için ikinci sınıf ustalardan ve çıraklardan da, derlenmelidir.
  16. Bazı konularda cevapların gizli kalacağı hakkında kaynak kişi ikna edilmeli, araştırmacı da bu gizliliğe uymalıdır.
  17. Görüşme yapılan kaynak kişinin yaşı, öğrenim durumu, memleketi, mesleği, verdiği bilgileri nasıl ve kimden öğrendiği, görüşme tarihi, yeri ve görüşmeyi yapan mutlaka kaydedilmelidir.