TÜRK SİYASAL HAYATI Dersi Tek Partili Dönem (1923-1946) soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Halk fırkasının kurulmasına temel olan anlayışın ayrıntıları nelerdir?


CEVAP:

Mustafa Kemal Paşa, 19 Ocak’ta İzmit’te halkla doğrudan yaptığı görüşmede, ülkedeki sınıfları tek tek ele alarak Halk Fırkası’nın kuruluşuna temel oluşturan anlayışı ayrıntılı olarak şöyle ifade etmiştir.

  • Parti iktisat amacına dayanarak kurulur, aksi menfaat, çapulcu partisidir.
  • Kurulacak parti bütün milletin çıkarını temsil edecektir.
  • Toplumun çoğunluğunu halkın içinde olan köylüler oluşturur ve parti onların çıkarını gözetecektir.
  • Köylünün çıkarı savunulursa sanayiyle uğraşanlarınki ihlal edilmiş olmaz çünkü bunlar birbirlerine lazımdır ve onların da hakkını vermek gerekir.
  • Kasabalardaki orta tüccar da köylü ve halka gereklidir. İmha edilemez, zarara uğratılamaz. Daha çok zenginleştirmelidir.
  • Büyük tüccar ve büyük sermaye sahiplerinin sayıları çok azdır. Bunlara hücum etmenin gereği yoktur. Bunlar daha çok zengin edilmelidir ki banka, fabrika, şimendifer, şirket, sanayi kurumları yaparak ülkeyi yabancı sermayeye muhtaç olmaktan kurtarsınlar.
  • İşçilerin de sayısı çok azdır, kendi partilerini kursalar bu parti güçsüz olacaktır ve kendi başına çıkarlarını koruması imkânsızdır. İşçinin köylüden farkı yoktur ve ülke için gereklidir. 
  • Ülkede bunlardan başka sınıf yoktur. Ulema ve aydınlar kendi çıkarını düşünen bir sınıf olamaz. Kendi partisini kurup mecliste kendi çıkarı için temsil etmeye kalkışsalar, çıkarlarını koruyamazlar. Onların görevi halkı aydınlatmaktır.
  • O hâlde kapsayıcı bir Halk Fırkası olmalıdır ve bu parti birbirinin yardımcısı ve koruyucusu olan tüm halkın çıkarını gözetmelidir.