XIV-XV. YÜZYILLAR TÜRK DİLİ Dersi HAREZM-ALTIN ORDU TÜRKÇESİNİN DİL ÖZELLİKLERİ soru detayı:

CEVAP:

Harezm Türkçesi'n de isim filin yapan ekler şunlardır:

+A-: Hem geçişli hem geçişsiz fiiller türetir: aşa- “yemek yemek”, ata- “adlandırmak”, oyna-, tile- (HŞ)

+Al-: Geçişsiz fiiller türetir: bolal-, yokal- “yok olmak” (KHKD)

+Ar-: Geçişsiz fiiller türetir: agar- “ağarmak, beyazlaşmak”, kızar-, yaşar- (HŞ)

+DA-: Geçişli fiiller türetir: izde- “istemek”, ünde- “seslenmek” (HŞ)

+gar-: Geçişli filler türetir: suvgar- “sulamak” (HŞ)

+I-: Geçişsiz fiiller türetir: agrı-, bayı-, berki-, biti- (KHKD)

+K-: Geçişsiz fiiller türetir: birik-, yoluk- “rastlamak” (HŞ)

+kır-/ +kür-: Ses taklidi kelimelerden geçişsiz fiiller türetir: bıskır-, tü ür- (KHKD)

+lA-: Geçişli ve geçişsiz fiiller türeten işlek bir ektir: agırla-, arzula-,bagışla-, ederle-“eyerlemek”, konakla- “misafir etmek”, toyla- “ziyafet vermek” (HŞ)

+r-: belgür- “belirtmek”, kadgur- “kaygılanmak” (HŞ)

+sa-: İstek ifade eder: suvsa- “susamak”, kapsa- “ihtiva etmek” (HTG)

+sI-n-: agırsın- “ağır saymak”, begsin-, ulugsın- (KHKD)