CEVAP:

Hastalığının son döneminde olan yaşlı bireylerde uygulanabilecek ergoterapi stratejileri aşağıda özetlenmektedir.

• Aktivitede Uyarlama: Amaç yaşlı bireyin günlük yaşam aktivitelerine katılımını olabildiğince sürdürmesini sağlamaktır. Aktivitede uyarlama için etkinlik analizi ve beceri basitleştirme teknikleri kullanılabilir ve böylelikle yaşlı birey günlük yaşam aktivitelerinde yer alabilir. Aktivitede uyarlama stratejileri olarak enerji tasarruf teknikleri, yardımcı araç-gereçler, bakım personelinin desteği ve risk azaltma ve güvenlik tekniklerinden yararlanılır.

• Çevresel Uyarlama: Amaç yaşlı bireyin azalan işlev düzeyine karşın yaşam alanında üstesinden gelinmesi gereken eylemlerin zorluk düzeyini azaltmaktır. Örneğin banyoya giderken ayağını kaldırıp eşikten geçmesinin getirdiği güçlüğü azaltmak amacıyla, eşiğin kaldırılması, banyo aydınlatmasının artırılması, banyo girişinde kaymaya yol açacak yerdeki halı paspasın kaldırılması. Tüm bu çevresel düzenlemeler yaşlı bireyin banyodaki eylemlere katılımını kolaylaştıracaktır. Çevresel uyarlama stratejileri; ev içi değişiklikler, yardımcı araç-gereçler, ev içerisinde olan tehlikeli ev araçlarının ortamdan kaldırılması.

• Sağaltıcı Müdahaleler: Amaç yaşlı bireyin yaratıcılığını, kendini ifade edebilmesini ve normal yaşamını olabildiğince sürdürmesini sağlamaktır. Sağaltıcı müdahale stratejileri; günlük yaşam aktivitelerine katılımı kolaylaştırma, yaratıcı aktivitelerde bulunma, serbest zaman etkinliklerine katılma (örneğin arkadaşlarıyla buluşma, bir kutlamaya katılma, TV’de canlı yayınlanan bir futbol maçını izleme vb.) ve günlük bakım programları.

• Gevşeme ve Stres Yönetimi: Amaç hastalığının ilerleyişi ve eşlik eden belirtilerin (örneğin; ağrı, mide bulantısı) birey üzerindeki olumsuz duygusal etkilerini azaltmaktır. Gevşeme ve stres yönetim stratejileri; ilerleyici kas gevşeme tekniği, meditasyon, müzik, aromaterapi, gevşemeyi sağlayıcı çevresel ortam (örneğin; park ziyareti) dır.

• Hasta Eğitimi: Amaç hastalık ve etkilerinin kişinin işlev düzeyine yansımasını yaşlı bireyin anlamasına yardımcı olmaktır. Eğitim, hastalığın yol açtığı problemler ve tedavisi hakkında yaşlı bireyle olan diyaloğun açık ve dürüst olmasına yardımcı olarak endişenin azalmasına yardımcı olur.

• Bakım Personeline Eğitim ve Destek: Amaç bakım personelinin doğru ve güvenli şekilde yaşlı bireye bakım hizmeti sunarak bireyin fiziksel durumunu korumasını sağlamaktır. Bakım personeline eğitim sunulması ve daha iyi araç-gereçle donatılması yaşlı bireyin azalan işlev düzeyini daha iyi desteklemesi, yaşlı bireyin konforuna ve bakım personelinin kendini daha iyi hissetmesine yardımcı olur. Bakım personeline eğitim ve destek stratejileri; güvenli bakım sunma teknikleri, doğru destek verme ve vücut kullanma teknikleri, omurga sağlığını koruma teknikleri, hasta transferi (S. 232, Şekil 8.13), araç-gereç kullanımı (örneğin tekerlekli sandalye), destek ve bakım hizmetine yönlendirme. Özetle; hastalığının son döneminde olan yaşlı bireylerin günlük yaşam aktivitelerine katılmaları; yeterli destek sunarak, beceriyi kolaylaştırarak, yardımcı araç-gereçlerden yararlanarak, enerjiyi dikkatli kullanarak, yaşam alanı içerisinde çevresel değişiklikler yaparak ve olası risk ve tehlikeleri azaltarak sağlanabilir. Bu bağlamda; yukarıda sıralanan ergoterapi stratejileri rehabilitasyon ekibi içerisinde ergoterapist tarafından uygulanarak hasta bireyin yaşam kalitesinde pozitif etki bırakabilir. Yaşam kalitesinde sınırlı da olsa bu pozitif etkiler yaşamının sonunda olan hasta yaşlı bireylerin konforu için önemlidir.

• Sağaltıcı Müdahaleler: Amaç yaşlı bireyin yaratıcılığını, kendini ifade edebilmesini ve normal yaşamını olabildiğince sürdürmesini sağlamaktır. Sağaltıcı müdahale stratejileri; günlük yaşam aktivitelerine katılımı kolaylaştırma, yaratıcı aktivitelerde bulunma, serbest zaman etkinliklerine katılma (örneğin arkadaşlarıyla buluşma, bir kutlamaya katılma, TV’de canlı yayınlanan bir futbol maçını izleme vb.) ve günlük bakım programları.

• Gevşeme ve Stres Yönetimi: Amaç hastalığının ilerleyişi ve eşlik eden belirtilerin (örneğin; ağrı, mide bulantısı) birey üzerindeki olumsuz duygusal etkilerini azaltmaktır. Gevşeme ve stres yönetim stratejileri; ilerleyici kas gevşeme tekniği, meditasyon, müzik, aromaterapi, gevşemeyi sağlayıcı çevresel ortam (örneğin; park ziyareti) dır.

• Hasta Eğitimi: Amaç hastalık ve etkilerinin kişinin işlev düzeyine yansımasını yaşlı bireyin anlamasına yardımcı olmaktır. Eğitim, hastalığın yol açtığı problemler ve tedavisi hakkında yaşlı bireyle olan diyaloğun açık ve dürüst olmasına yardımcı olarak endişenin azalmasına yardımcı olur.

• Bakım Personeline Eğitim ve Destek: Amaç bakım personelinin doğru ve güvenli şekilde yaşlı bireye bakım hizmeti sunarak bireyin fiziksel durumunu korumasını sağlamaktır. Bakım personeline eğitim sunulması ve daha iyi araç-gereçle donatılması yaşlı bireyin azalan işlev düzeyini daha iyi desteklemesi, yaşlı bireyin konforuna ve bakım personelinin kendini daha iyi hissetmesine yardımcı olur. Bakım personeline eğitim ve destek stratejileri; güvenli bakım sunma teknikleri, doğru destek verme ve vücut kullanma teknikleri, omurga sağlığını koruma teknikleri, hasta transferi (S. 232, Şekil 8.13), araç-gereç kullanımı (örneğin tekerlekli sandalye), destek ve bakım hizmetine yönlendirme. Özetle; hastalığının son döneminde olan yaşlı bireylerin günlük yaşam aktivitelerine katılmaları; yeterli destek sunarak, beceriyi kolaylaştırarak, yardımcı araç-gereçlerden yararlanarak, enerjiyi dikkatli kullanarak, yaşam alanı içerisinde çevresel değişiklikler yaparak ve olası risk ve tehlikeleri azaltarak sağlanabilir. Bu bağlamda; yukarıda sıralanan ergoterapi stratejileri rehabilitasyon ekibi içerisinde ergoterapist tarafından uygulanarak hasta bireyin yaşam kalitesinde pozitif etki bırakabilir. Yaşam kalitesinde sınırlı da olsa bu pozitif etkiler yaşamının sonunda olan hasta yaşlı bireylerin konforu için önemlidir.