SORU: Hastalık ve besin zehirlenmelerine yol açan diğer faktörler nelerdir? Açıklayınız.
CEVAP: Mutfaklarda, içinde yiyecek saklanan kapların yüzeylerindeki zehirli maddelerin çözülmesiyle metalik kontaminasyon (bulaşma) oluşabilir. Örneğin asitli yiyeceklerin bakır ve kurşun kaplarda saklanması ve yemeklerin kalaysız bakır kaplarda bekletilmesi sonucunda toksik metaller çözünerek yiyeceğe geçebilir ve sonuçta zehirlenmeler meydana gelebilir. Tarım ürünlerinde verimin arttırılması için kullanılan ilaçlar bilinçsizlik ve hatalı uygulamalar sunucunda gıdaları kirletebilir. Tarım ilaçları karışmış bu besinlerin bilinçsizce tüketilmesi sonucu zehirlenmeler görülebilir. Bilindiği gibi mutfaklarda böcekler ve kemirgenler için ilaçlama uygulamaları yapılmaktadır. Bilinçsizce yapılacak ilaçlama sırasında yiyeceklere böcek ilaçları bulaşabilmektedir. Yiyeceklerimize yanlışlıkla karışan ya da iyi durulanmamış kaplardan geçen deterjanlar, vücutta birikerek toksik etkiler yaratabilir. Yiyecek-içecek işletmelerinde eğitimsiz olarak çalışan personel kimyasal deterjanları yiyeceklere bulaştırabilir. Ayrıca, mutfakta kullanılan araç ve gereçlerin kimyasal deterjanlarla bilinçsizce yıkanması ya da dezenfekte edilmesi sırasında, yiyeceklere kimyasal maddeler bulaşabilir ve bunlar da kimyasal zehirlenmelere yol açabilir. Plastiklerin bileşiminde bulunan kimyasal maddeler ve boyalar besinlerin kirlenmesine ve sağlık için zararlı hale gelmesine yol açabilir. Günümüz çağdaş gıda teknolojisinde gıdaların renk, koku, lezzet ve kıvamlarını sağlamak ve aynı zamanda dayanıklılığını arttırmak için çeşitli kimyasal maddeler kullanılmaktadır. Bu tür maddelerin gereğinden fazla oranlarda kullanılması insan sağlığını tehdit edebilmektedir. Bazı gıdalar doğal olarak toksin içermektedir. Bu toksinler mikroorganizma kaynaklı olmayıp gıdaların yapısında doğal olarak bulunmaktadırlar. Bu gıdalar arasında bazı mantar türleri, yeşillenmiş ve filizlenmiş patates, bal, bazı meyve çekirdekleri ve çavdarmahmuzu sayılabilir. Ayrıca, bazı kabuklu deniz ürünleri ve balık türleri de doğal toksin içermektedir. Yapısında doğal toksin bulunan besinlerin tüketilmesi, bazen ölümle sonuçlanabilmektedir. Bu tür gıdalar tüketilirken çok dikkatli hareket edilmelidir. Bunların dışında parazitler, mikroorganizmalar, virüsler, küfler, mayalar ve bakterilerde hastalanmalara ve besin zehirlenmelerine yol açabilecek faktörler arasındadır.
