CEVAP:

10. yüzyılın ortalarına kadar Hazar Hakanlığı
varlığını devam ettirmiştir. Bu tarihten sonra da hızla
çökmeye başlamıştır. 940 yılından itibaren Hazarların
önemli ticaret merkezleri Rus-Slav saldırılarına
uğramıştır. 9. yüzyılın sonuna doğru ise, Oğuzlara mensup
bazı zümreler, Sırderya nehrinin aşağı boyuna gelmişler
ve buradaki Peçenekleri tazyike başlamışlardır. Bunun
üzerine Peçenekler, Hazar ülkesine doğru hareket
etmişlerdir. Hazarlar, Peçenek saldırılarını önlemek için
860 yılında Uzlarlarla (Oğuzlarla) anlaşmışlardır. Ancak
Hazarlar, Peçeneklerle olan mücadelelerinde bu ittifaka
rağmen başarılı olamamışlardır. Bununla beraber Hazar
Devleti yaklaşık bir yüzyıl daha ayakta kalabilmiştir. 968
yılında Rus knezi Svyatoslav, Hazar topraklarına
saldırmıştır. Ayrıca bu tarihlerde Türkistan menşeli yeni
bir göç dalgası yani Kuman ya da Kıpçak olarak bilinen
Türklerin göç dalgası yaklaşmaktaydı. Bu göç dalgası
Hazar ülkesinin Türkistan’la irtibatını kesecek ve bu
bölgeyle yapılan ticari faaliyetler sona erdirecektir. Hazar
Kağanlığına son darbeyi Kıpçaklar indirecekti.