SORU: Hegel diyalektik kavramını nasıl bir düşünce ile ilgili bir tarih felsefesi geliştirmek için kullanmıştır?
CEVAP: Tarih diyalektik bir gelişme sürecidir. Bu süreç rasyonel doğruya yönelik bir ilerlemedir. Diyalektik süreç içinde her varlık ve her nesne tez-antitez-sentez aşamalarından geçerek yeni bir gerçek, yeni bir durum olarak karşımıza çıkacaktır. Bu düşünceye göre tarihsel süreç; yetersiz olan bir ilk tez (düşünce) ile başlar, daha sonra bu tez yetersizliğini aşmak için farklılaşmaya, dolayısıyla da kendi içinde karşıt tezini (anti-tez) oluşturmaya başlar. Kendini tekrar bulmak için karşıt tezi ile girdiği çelişme ve çatışma sürecinde de kendisi (tez) ile anti-tezinin rasyonel birleşimi sonucu yepyeni bir sentez ortaya çıkar. Bu yeni sentez de artık tez ile anti-tezin basit bir toplamı değil, onları aşan yeni bir gerçekliktir.
