SAĞLIK HUKUKU Dersi TIBBİ MÜDAHALEDEN KAYNAKLANAN CEZAİ SORUMLULUK-I soru detayı:

CEVAP:

İlgilinin rızasının islenen fiilî hukuka uygun hâle getirebilmesi için aşağıdaki şartların birlikte gerçekleşmesi gerekir:

• İlgilinin rızası, kişinin üzerinde mutlak surette tasarrufta bulunulabileceği haklar ile ilgili olarak hukuka uygunluk nedeni olabilir: Rıza açıklamasının bir hukuka uygunluk nedeni oluşturabilmesi için öncelikle, kişinin üzerinde serbestçe tasarrufta bulunabileceği bir konunun bulunması gerekir. Topluma veya devlete ait konular üzerinde bir kişinin mutlak bir tasarruf hakkının olması mümkün değildir. Sadece kişiye ait hukuki değerleri koruyan suçlar bakımından ilgilinin rızası bir hukuka uygunluk nedeni olabilir. Bununla birlikte kişinin kendisine ait her hak üzerinde de serbestçe tasarrufta bulunma yetkisi yoktur.
• Beyanda bulunan kişinin, rızaya vermeye ehil olması gerekir: Ayırt etme yeteneği bulunan kişiler kural olarak rıza açıklamasında bulunabilirler. Önemli olan rıza verecek olan ilgilinin, söz konusu haktan vazgeçmesinin anlamını, kapsamını ve önemini algılayabilecek durumda olmasıdır. Eğer rıza gösteren hangi yararlardan ne oranda vazgeçtiğini ve rıza gösterdiğinde ortaya çıkabilecek riskleri anlayabiliyorsa rıza açıklamasında bulunmaya ehildir.
• İlgili rıza beyanında bulunmalıdır: Kural olarak rıza beyanı açık veya örtülü, yazılı veya sözlü olabilir. Ancak rıza açıklaması mutlaka suçtan önce veya suçun icra hareketlerinin yapılması sırasında yapılmalı, ayrıca suçun işlenmesi sırasında da bulunmalı, geri alınmamış olmalıdır. Rıza açıklaması özgür irade ile yapılmalı hata, tehdit veya hile ile alınmamış olmalı ve şaka amacıyla yapılmamalıdır.