CEVAP:

Hukuksal işlem, kural olarak, hukuksal sonuçlarını onu yapan kişi ya da kişiler hayatta olduğu zaman
doğurur. Çünkü kişiler açıkladıkları irade beyanları ile istedikleri hukuksal sonuçlara hemen ulaşmak
isterler. İşte işlemi yapanların sağlığında hüküm ve sonuç doğuran işlemlere sağlararası hukuksal
işlemler denmektedir. TBK’nda düzenlenen hemen hemen tüm sözleşmeler bu niteliktedir. Ölüme bağlı
işlemler ise, işlemi yapanın ölümü üzerine hüküm ve sonuç doğuran işlemlerdir. Vasiyetname ve miras
sözleşmesi, buna örnektir.

Hukuksal işlemin hüküm ve sonuçları gelecekte gerçekleşip gerçekleşmeyeceği kuşkulu olan bir olaya
bağlanmış ise, koşula bağlı işlemden söz edilir. Bunu, vadeye bağlı işlemden ayırt etmek gerekmektedir.
Hukuksal işlemin hüküm ve sonuçları gelecekte gerçekleşmesi kesin olan bir olaya bağlanmış ise, vadeye
bağlı işlemden söz edilir. Hem koşul hem de vade erteleyici ya da bozucu nitelikte olabilir. İşlemin
hüküm ve sonuç doğurması, gelecekte gerçekleşmesi kesin bir olaya bağlanmış ise vadeden söz edilir.
Örneğin, bisikleti sana 1 Temmuz 2012 günü bağışlayacağım denmiş ise erteleyici vade vardır. Buna
karşılık, işlemin hüküm ve sonuç doğurması, gelecekteki kuşkulu bir olaya bağlanmış ise erteleyici koşul
söz konusu olur. Örneğin, bisikleti sana sınıfı geçersen bağışlayacağım denmiş ise, erteleyici koşul vardır.
Koşul gerçekleşene değin, işlemin hüküm ve sonuçları askıdadır. Koşul gerçekleşmezse, işlem baştan
itibaren hüküm ve sonuç doğurmaz, gerçekleşirse baştan itibaren koşulsuz bir işlemmiş gibi hüküm ve
sonuç doğurur. Bu anlamda erteleyici koşul, eğer kararlaştırılmışsa, bir hukuksal işlemin tamamlayıcı
öğesi olup, eksikliği halinde o işlem eksik işlemdir. Buna karşılık işlemin doğurmaya başladığı hüküm ve
sonuçların ortadan kalkması gelecekteki kuşkulu olaya bağlanmışsa bozucu koşul, gerçekleşeceği kesin
olaya bağlanmışsa bozucu vadeden söz edilmektedir