CEVAP:

Humâreveyh’in genç yaşta vefatı (896) ise yeni istikrara kavuşan Tulunîler Devleti’ni fetret devrine sokmuştur. Humâreveyh’in yerine sırasıyla geçen Ebu’lAsâkir Ceyş ile Harun adlı oğulları çok genç yaşta oldukları için ülkede hâkimiyeti sağlayamadıkları gibi, taht mücadeleleri sırasında da hayatlarını kaybetmişlerdir. Tulunî Devleti’ndeki bu gelişmeler, Abbasî Halifesi Mu’tazıd’ın müdahalesine yol açmıştır. 899’da Halife Mu’tazıd ile yapılan anlaşmaya göre, Tulunî Devleti’nin sınırları küçülmüş, Abbasîlere ödenen vergi de arttırılarak 450.000 dinara çıkartılmıştır. 905 yılında ise Abbasîler Tulunî Devleti’ne tamamen son vermişlerdir. Tulunî Devleti’nden sonra Mısır’da hüküm süren hanedanlıkların tarihine bakıldığında, Tulunîler döneminde Mısır’ın “altın çağı”nı yaşadığını söyleyebiliriz. Kuvvetli bir ordu ve ticarî yolların mevcudiyeti, bu dönemde Mısır halkının refahını arttırmıştır. Tulunîler ile birlikte Mısır’da saray teşkilatı kurulmuş, imar faaliyetleri hız kazanmıştır. Ahmet b. Tulun’un 876-879 yıllarında inşa ettirdiği Tulunoğlu Camii günümüze kadar gelmiştir.