CEVAP:

Türkistan sahasında M.S 18–46 yılları arasında güçlü devlet adamı Yü Tanhu, Hunlara yeniden bağımsızlık kazandırıp eski günleri andıran siyasi kuvvet elde ettiyse de bu durum da uzun sürmedi. Yü’nün ölümünden sonra oğlu Pu ile yeğeni Pi arasında çıkan taht kavgaları Hunları tekrar kuzey ve güney olmak üzere ikiye ayırdı. Güney Hun Devleti Çin’e bağımlı kalarak Çin’in tayin ettiği Hanlar tarafından idare edildi. Kuzey Hun Devleti ise çevresindeki diğer kavimler mücadele ederek istiklalini korumaya çalıştı. Bağımsız bir siyaset takip edemeyen Güney Hun Devleti, Çin ile çevresindeki diğer kavimlere karşı mücadele eden bağımsız Kuzey Hun Devleti arasında tampon görevi yaptı. Kuzey Hun Devleti’nin siyasi varlığı, Wuhuan ve Siyenpilerin devamlı baskısı sonucunda Miladi 2. asırda sona erdi. Hun boyları Moğolistan’ı boşaltmak mecburiyetinde kaldı ve batıya çekilerek Kazak bozkırlarında yaşayan soydaşlarına katıldı. Çin hâkimiyeti altında yaşayan ve iç karşılıklar içerisinde bulunan Güney Hun Devleti ise 216 yılında Çin’in topraklarını işgal etmesiyle nihayet buldu. Bazı kudretli Hun boyları küçük Hun devletleri kurarak varlıklarını V. asrın ilk yarısına kadar sürdürdüler. Netice olarak kendisinden sonra kurulan Türk devletlerine teşkilat, zihniyet açısından temel teşkil eden ve tespit edilen ilk Türk devletini kuran Asya Hunları; Çin yıkıcı politikaları başta olmak üzere siyasi, askerî, iktisadî, kültürel, coğrafi, iklim ve tabii afetler gibi birçok sebepten tarihe karıştı.