ULUSLARARASI ÖRGÜTLER Dersi Birleşmiş Milletler Sistemi soru detayı:
SORU:
I. Dünya Savaşı’ndan sonra galip devletlerin kurduğu ilk küresel siyasal örgüt nedir?
CEVAP:
MC, I. Dünya Savaşı’ndan sonra galip devletlerin kurduğu ilk küresel siyasal örgüttür. Kurulmasını asıl isteyen ABD Başkanı Woodrow Wilson idi. Onun ilan ettiği 14 Noktada ifadesini bulan ilkelerin, yeni kurulacak olan uluslararası düzenin temeli olacağı ve açık diplomasi yoluyla dış politikada yeni bir dönem açacağı düşünülüyordu. Savaşı bitirecek barış antlaşmalarını yapmak için Paris’te toplanan konferansta, böyle bir küresel Örgütün kurulması ve kuruluş antlaşmasının da barış antlaşmasının bir parçası olması kabul edildi. Ama ABD seçimlerini kaybeden Wilsondan sonra, yeni ABD yönetimi tekrar yalnızcılık politikasına dönerek MC’ye üye olmaktan kaçındı. Sovyet Birliği ise zaten en baştan dışarıda bırakılmıştı. Örgüt içinde başta olan İngiltere ve Fransa ise örgütün amacının ne olması gerektiği noktasında anlaşamıyorlardı. Özellikle Almanya’nın Ren bölgesini işgal etmesiyle birlikte, savaştan sonra kurulan MC güvenlik sistemi bir gölge hâlini aldı. Öldürücü darbe ise İtalya’nın Habeşistan’ı (bugünkü Etiyopya) işgal etmesi olmuştur. 52 üye saldırıya karşı tavır aldıysa da etkin bir müdahalede bulunmadılar. Japonya, Almanya ve İtalya üyelikten çekildi. 1937 yılı MC için olaylara gözünü kapatarak geçti. II. Dünya Savaşı öncesinde, son bir adım olarak Finlandiya’yı işgal eden Sovyetler Birliği’ni yeni katıldığı örgütten çıkardı. Savaştan sonra da son toplantısını yaparak tüm varlığını BM’ye bıraktı.