SORU: İbnü’l-Eş’as neden isyan etmiştir? İsyan nasıl sonuçlanmıştır
CEVAP: İbnü’l-Eş’as Haccâc’ın ilerleme emri karşısında kumandanlarını toplayarak onlarla görüştü. Haccâc’a karşı isyan bayrağının açılmasına karar verildi. Abdurrahman, Irak’a dönmeden önce Rutbil ile bir anlaşma yaptı. Sîstan’ın (Sicistan) önemli şehirlerine kendi adına valiler tayin etti. Âsiler, Abdurrahman’a halife olarak biat ettiler. Emevî hilâfetine cephe alan Şiî, Haricî ve diğer gayri memnunlar kitlesi Abdurrahman’ın bayrağı altında toplanıyordu. Bu isyanı bastırmada Iraklılara güvenmeyen Haccâc’ın yanında ise az sayıda Suriyeli asker vardı. Basra ve Kûfe âsilerin eline geçti. İki ordu arasında başlayan küçük çaptaki çarpışmalar aylarca devam etti. Abdurrahman’ın birlikleri sayıca çok üstün olmalarına rağmen Suriyelilerin şiddetli mukavemetlerine dayanamayarak ağır bir yenilgiye uğradılar (Temmuz 701). Haccâc, galip sıfatıyla Kûfe’ye girdi; orada silâhı nı bırakanların biatını kabul etti. Abdurrahman Haccac’a yenilince Sistan’a kaçtı. Haccac’ın eline düşmekten daha önce anlaşma yaptığı Rutbil sayesinde kurtulsa da Haccac’ın vaat ve tehditlerine ikna olan Rutbil onu teslim etti. Haccac’ın elinde düşmektense intihar eden Abdurrahman’ın ölmesiyle Emevîleri tehdit eden son isyan da bastırılmış oldu (704).
