CEVAP:

1727 yılında, Macar mühtedisi İbrahim Müteferrika tarafından kurulan Darü’t-Tıbâati’l-Âmire adlı matbaa da yine Yirmisekiz Mehmed Çelebi’nin Paris sefaretiyle ilişkilendirilir. Yirmisekiz Mehmed Çelebi’yle beraber Paris’te bulunan oğlu Said Efendi’nin burada matbaa ile ilgili gözlemleri ve İstanbul’a döndüğünde bu konuda Müteferrika’ya yaptığı yardımlar sayesinde matbaanın hayat bulduğu iddia edilir. Bu bakış açısının, İstanbul, Selanik, İzmir ve Halep’te Yahudiler, Ermeniler ve Rumlar tarafından öteden beri işletilmekte olan matbaacılık altyapısını inkâr ettiği açıktır. Müteferrika, 1493’ten, II. Bayezid devrinden (1481-1512) beri imparatorlukta zaten var olan matbaacılık alt yapısına Türkçe harf­li ilk matbaayı kazandırmıştır. Ayrıca, Batı’da Türkçe harf­li eserlerin önceden beri basıldığını da ifade etmek gerekir.