SORU: İdari işlemlerin geriye yürümezliği ilkesini istisnalarıyla birlikte nasıl açıklanabilir?
CEVAP: Bir diğer adı ‘geçmişe etki yasağı’ olan idari işlemlerin geriye yürümezliği ilkesine göre, idari işlemler kural olarak tesis edildikleri tarihten daha eski bir tarihe yönelik olarak hüküm ve sonuç doğuramazlar. Buna göre, idare, düzenleyici işlemlerin yürürlük tarihini yayın gününden önce, bireysel idari işlemlerin yürürlük tarihini ise tebliğ günüden önceki bir tarih olarak belirleyemez. İdari işlemlerin geriye yürümezliği ilkesinin belirli istisnaları vardır: • Öncelikle idari işlemler hakkında mahkemeler tarafından verilen iptal kararı geriye yürür. İdari mahkemesinin verdiği iptal kararı doğrultusunda bunu uygulayabilmek için idare, geçmişe etkili işlemler yapmak zorundadır. • İkinci istisna olarak, şartlarına uygun geri alma kararı da özelliği gereği geçmişe yürür. • Üçüncü olarak, kolluk alanında bazı işlemlerin kişi güvenliğini ve genel sağlığı korumak amacıyla istisnai olarak geçmişe etkili olabileceği kabul edilmektedir. • Son olarak, bozucu şarta bağlı olarak yapılmış bir işlem durumunda, söz konusu şartın gerçekleşmesi, işlemi baştan itibaren, yani geçmişe etkili bir şekilde ortadan kaldırır. Ancak böyle bir durumda, işlemin geriye yürüme ihtimali, ilgilisi tarafından daha baştan itibaren bilindiği için hukuk güvenliğini sarsmaz.