EPİSTEMOLOJİ Dersi BİLGİNİN KAYNAKLARI SORUNU (I): DENEYİMCİLİK soru detayı:
SORU:
İdeacılık ve deneyimcilik arasındaki ayrım nedir?
CEVAP:
Maddecilik, genel olarak, var olanların yalnızca maddesel nesneler (veya maddesel töz) olduğunu, zihinsel veya ruhsal tözün olmadığını savlayan felsefi görüştür. Maddeciliğin tersi, “içine ideanın veya düşünsel unsurların girmediği bir varlıksal kesitin olamayacağı” tezine karşılık gelir ve bu görüşe ideacılık adı verilir (Bu akım için ‘idealizm’ deyimi de yaygın olarak kullanılır). “İdeacılık”, bazen de, evrenin yapımsal temelinde maddeden ziyade madde-dışı, düşünsel veya ruhsal unsurların bulunduğu savı olarak da anlaşılır. Maddecilik ve ideacılık, metafizik (veya ontolojik) görüşlerdir. Deneyimcilik ise epistemolojik bir görüş veya akımdır. Bir felsefecinin deneyimci olması, onun “madde” kavramı konusunda nasıl bir tavır alacağına ilişkin fazlaca bir şey söylemez. Örneğin, Locke maddesel dünyaya ait unsurların (birincil nitelikler, substratum,vs.) varlığını kabul ederken, Hume o tür metafizik unsurları felsefi kurgusundan kesinlikle dışlamaktadır. O yüzden bu iki düşünsel boyut felsefede dikkatli bir şekilde ayrılmalıdır.