İLK MÜSLÜMAN TÜRK DEVLETLERİ Dersi TULUNİLER,IHŞİDİLER VE İDİL BULGARLARI soru detayı:
SORU:
Idil volga bölgesinde son olarak kurulan ve zamanımıza kadar Tatar olarak gelen devlet ve özellikleri nelerdir açıklayınız.
CEVAP:
Bulgar, zayıflarken ulus içerisinde Kazan ön plana çıkmış ve Bulgar’ın yerini almıştır. Kazan’ın güçlenmesi, Altın Orda’da taht mücadelesi veren han adaylarınca da fark edilmiş olmalı ki, Altın Orda Hanı Uluğ Muhammed (1419-1423, 1427-1436), Küçük Muhammed (1437-1443) tarafından tahttan uzaklaştırılınca, maiyetindeki üç bin kişiyle Kazan’a çekilmiş ve Kazan merkezli bir hanlık kurmuştur (1437). Bu hanlığın oluşumuyla, Altın Orda Devleti parçalanma dönemine girmiş ve Kazan’ın yanı sıra Kırım ve Astrahan gibi hanlıklar da ortaya çıkmıştır. İdil Bulgar Ulusu’nun toprakları ve halkı ise Kazan Hanlığı’nın içerisinde yer almış ve Bulgarlar başta Kıpçak olmak üzere hanlıktaki diğer Türk boylarıyla karışmışlardır. Daha sonraki tarihlerde Kazan Hanlığı’nın bu ahalisi Tatar olarak adlandırılacaktır. İdil Bulgar Ulusu ve Bulgarlar işte bu şekilde tarih sahnesinden çekilmiştir. Tatarların yanı sıra bugün Çuvaş olarak adlandırılan ve Volga civarında yaşayan Türk Hristiyan topluluğunun kökenlerinin de İdil Bulgarlarına dayandığı ilim adamları arasında kabul gören bir görüştür.